5 beroemde kluizen en hun geschiedenis
Wie aan grote kluizen denkt, denkt al snel aan de spectaculaire kluizen die soms in films voorkomen. Grote ruimtes waar grote stapels waardevolle spullen zijn opgeslagen. Sommige van die grote kluizen bestaan al erg lang en hebben een bijzondere geschiedenis.
Vaticaans apostolisch archief
Dat er meer ‘waardevolle spullen’ zijn dan alleen goud, bewijst het Vaticaan. Daar ligt namelijk het Vaticaans Apostolisch Archief, een enorm archief dat belangrijke en vaak geheime documenten over de geschiedenis van het Vaticaan en de Katholieke kerk bevat. Hoewel het dus offcieel een archief is, heb je er weinig fantasie voor nodig om er een kluis in te zien. Het grootste deel van het archief bevindt zich namelijk ondergronds in een grote betonnen kluis van twee verdiepingen hoog. Ooit stond dit archief, dat nu het Vaticaans Apostolisch Archief heet, bekend als het Archivio Segreto, het geheime archief. Nog altijd mag het archief alleen betreden worden door een klein groepje geestelijken en enkele onderzoekers met speciale toestemming. Het archief wordt 24 uur per dag bewaakt. Vandaar dat het ook wel aan een kluis doet denken.
Het goud van Fort Knox
De kluis op Fort Knox is een van de beroemdste kluizen ter wereld. Het fort werd in 1844 gebouwd om het verkeer op de Penobscot Rivier te bewaken. In 1936 werd vlak naast het militaire fort de United States Bullion Depository gebouwd, dit is het echte kluiscomplex, al staat het complex ook bekend als ‘Fort Knox’. In de kluizen ligt een groot deel van de Amerikaanse goudvoorraad opgeslagen. Daarnaast liggen er andere waardevolle voorwerpen. Die voorraden lagen eerst opgeslagen op verschillende plekken in New York City en in Philadelphia, maar in de jaren dertig werd besloten die locaties verder naar het binnenland te verplaatsen, zodat ze minder kwetsbaar waren voor een eventuele aanval vanaf de Atlantische Oceaan. De beveiliging van het complex is spreekwoordelijk geworden. In de VS wordt het gezegde ‘zo veilig als Fort Knox' vaak gebruikt.
Pionen bunker
In de Zweedse Vita Bergen ligt een bijzondere kluis: de Pionen Bunker. Tussen de jaren 40 en jaren 70 van de vorige eeuw werd dit complex aangelegd als basis waar de Zweedse overheid naartoe kon in geval van een (nucleaire) oorlog. Diep onder de grond, verborgen onder een flinke laag graniet, kan het complex daar zeer zware atoomaanvallen weerstaan. In de 21e eeuw werd het complex omgebouwd tot datacenter. Sindsdien wordt er iets bijzonder waardevols opgeslagen: talloze gegevens van telecomgebruikers. De data worden beschermd door de tientallen meters dikke laag graniet, maar ook door stalen deuren van 40 centimeter dik.
Recepten voor cola en kip in de kluis
Het klinkt misschien als een gimmick uit een tekenfilm, maar ook sommige voedselproducenten hebben kluizen. Niet zozeer om hun inkomsten in op te slaan – daar zijn immers banken voor – maar wel om bijvoorbeeld gegevens van unieke recepten op te slaan. De recepten van Coca-Cola en KFC behoren tot de meest beroemde bedrijfsgeheimen ter wereld en beide recepten zijn naar verluidt opgeslagen in zwaarbeveiligde kluizen. Overigens werd het recept voor Coca-Cola lang ook bij andere banken opgeslagen. Pas sinds 2011 wordt het recept bewaard in een kluis van het merk zelf, in Atlanta. Het ‘originele recept’ van fastfoodketen KFC wordt eveneens in een kluis in het hoofdkantoor van de fastfoodketen bewaard. Het recept, dat vooral in de VS inmiddels een legendarische status heeft, zou door slechts twee mensen uit de kluis gehaald kunnen worden.
Dé kluis van Nederland
In het dorpje Huis ter Heide, vlak bij Zeist, ligt op een terrein van het Ministerie van Defensie een van de belangrijkste kluizen van Nederland. Daar ligt namelijk het Cashcentrum van de Nederlandse Munt, vanuit waar contant geld over het land verspreid wordt. Maar op het terrein ligt ook de Goudkluis, waar meer dan tienduizend goudstaven liggen, plus nog eens kisten vol gouden munten. Bij elkaar ongeveer een derde van de Nederlandse goudvoorraad. Lang lag die voorraad goud opgeslagen onder het kantoor van de Nederlandsche Bank in Amsterdam, maar in 2024 werd die voorraad naar Huis ter Heide verplaatst, waar eerst een spiksplinternieuw en beter beveiligd complex werd gebouwd.
Eigen kluis
Veel mensen hebben een inbraakwerende kluis voor waardevolle eigendommen, zoals waardepapieren en sieraden. Daarmee kunnen zulke spullen makkelijk en veilig, maar ook onder handbereik bewaard worden.
