De geschiedenis van de hor

Nu de zomer is begonnen, worden de insecten ook weer actief. Vliegen, muggen, of wespen in je huis hebben kan behoorlijk irritant, zijn dus als het even kan wil je deze beestjes buiten de deur houden. Gelukkig kan dit vandaag de dag zonder dat je de boel helemaal hoeft dicht te timmeren. Met raamhorren en een hordeur, komt er immers geen insect binnen. Maar waar komt deze uitvinding eigenlijk vandaan?

Insecten eeuwenlang plaag

Tot aan de negentiende eeuw was het enorm lastig om insecten buiten de deur te houden. Door de gebrekkige hygiëne, krioelde het namelijk van de beestjes in de meeste steden. Daarnaast waren glazen ramen tot aan de negentiende eeuw enorm duur, waardoor alleen de allerrijksten zich deze luxe konden veroorloven. Bij de meeste huizen waren de ramen daardoor vaak niet meer dan een gat in de muur met een venster eromheen. De enige manier om insecten tegen te houden was dan ook om luiken voor de ramen te doen en de deur dicht te houden. Hierdoor werd het binnen echter ook donker en benauwd, wat vooral tijdens de zomer behoorlijk onaangenaam was.

Door een zeeffabrikant bedacht

De oplossing voor dit probleem werd uiteindelijk in 1861 gevonden door het Amerikaanse bedrijf Gilberr, Bennett and Company. Dit bedrijf produceerde namelijk keukenzeven, die ze vooral in het Zuiden van de Verenigde Staten verkochten. Door de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865), waren ze nu echter van hun belangrijkste afzetmarkt afgesneden, waardoor ze met een enorme onverkochte voorraad bleven zitten. Een medewerker bedacht toen dat ze het gaas van hun zeven ook zouden kunnen gebruiken om insecten tegen te houden. Hij verfde dit gaas grijs zodat het niet zou roesten, en spijkerde het voor een raam. Hiermee was de uitvinding van de hor een feit.

Hor blijkt schot in de roos

Deze uitvinding bleek een schot in de roos. In grote delen van de Verenigde Staten vormden muggen namelijk een ware plaag. Met name in de zuidelijke staten verspreidden deze insecten bovendien de ziekte malaria, die jaarlijks duizenden slachtoffers maakte. Dankzij de hor, konden Amerikanen zich nu beter beschermen tegen deze ziekte. Zodra de Burgeroorlog voorbij was, schoten er overal in het land horfabrikanten als paddenstoelen uit de grond. De eerste exemplaren bestonden uit weinig meer dan stoffen of metalen stukken gaas, die huiseigenaren zelf aan hun raamkozijn moesten spijkeren. Later verschenen er ook een kant-en-klare raamhorren en hordeuren, die het gebruiksgemak enorm vergrootten.

Over de rest van de wereld verspreid

Dankzij nieuwe medicijnen en verbeterde hygiëne, waren ziektes als malaria rond de jaren ‘50 grotendeels verdwenen in de Verenigde Staten. Ondanks dit bleven raamhorren en hordeuren onverminderd populair. Ook zonder medische noodzaak vonden veel mensen het immers aangenaam om insecten buiten de deur te houden. Via de Verenigde Staten, vond de hor in de twintigste eeuw ook zijn weg naar Europa en de rest van de wereld. Men ging ook met nieuwe materialen werken: voor het kozijn werd steeds vaker aluminium gebruikt, en het gaas was steeds vaker van vinyl. In deze vorm zijn hordeuren vandaag de dag nog steeds in veel huizen te vinden. Zo kan je de muggen tegenhouden, zonder dat het meteen een bedompte boel wordt in je woning.

Afbeelding:

• Beeld: Internet Archive Book Images / No restrictions, via Wikimedia Commons