Hoe scheerde men zich vroeger?
Voor het scheren is er tegenwoordig over een breed scala aan instrumenten beschikbaar, zowel elektrisch als niet-elektrisch. Het bijhouden of verwijderen van onze gezichts- en lichaamsbeharing is dankzij al die apparaten een stuk eenvoudiger geworden. Maar hoe scheerden we ons eigenlijk vóórdat we over al die moderne uitvindingen beschikten?
Haar voor haar eruit trekken
Al tijdens de ijstijd begonnen mannen hun gezichtsbeharing af te scheren. Vanwege de lage tempraturen konden natte baarden namelijk bevriezen, waardoor hun dragers vrieswonden opliepen. Archeologen schatten dat mensen daarom zo´n 100.000 jaar gelden met scheren begonnen. Hiervoor gebruikten ze in het begin twee schelpen als pincet, waarmee ze de haren één voor één eruit trokken. Dit ging niet alleen langzaam, maar was ook een uiterst pijnlijk proces. Vandaar dat men rond 30.000 v.Chr. overstapte op haaientanden en geslepen vuurstenen. Mannen schraapten deze voorwerpen over hun gezicht om hun baardharen te verwijderen. De eerste scheermessen waren hiermee een feit.
Eerste scheermessen uit Egypte
Tijdens de oudheid vormden luizen een ware plaag voor de oude Egyptenaren. Er was te weinig zeep voor regelmatig wassen beschikbaar. Daarom bood volledig kaal scheren de beste oplossing voor dit probleem. Vandaar dat de Egyptenaren na 4.000 v.Chr. als eersten koperen en bronzen scheermessen begonnen te produceren.
Alexander de Grote
Toen de Griekse vorst Alexander de Grote in de vierde eeuw v.Chr. Egypte veroverde, nam hij het scheren van zijn nieuwe onderdanen over. Vanuit militair oogpunt zaten er namelijk belangrijke voordelen aan het afscheren van de baard. Een tegenstander kon op het slagveld immers de baard makkelijk vastgrijpen, wat hem een beslissend voordeel in de lijf-aan-lijf-gevechten opleverde. Alexander beval daarom al zijn soldaten om hun gezichtsbeharing af te scheren. Zo verspreidde de gewoonte zich naar Griekenland. Nadat de Romeinen een paar eeuwen later de Griekse staten veroverden, namen ook zij het scheren over. Het scheren verspreidde zich zodoende via het Romeinse Rijk over de rest van Europa.
Gewoonte van de rijken
Tot ver na de middeleeuwen bleef het scheren voornamelijk een aangelegenheid van de rijken. Zij waren namelijk de enigen die zich de dure zeep konden veroorloven voor het regelmatig scheren. Mannen gebruikten voor het scheren mesjes van brons of ijzer, die in essentie weinig verschilden van de instrumenten uit de oudheid. De eerstvolgende grote innovatie op het gebied van scheermessen kwam pas in de achttiende eeuw. Toen ontwikkelde de Franse Jean-Jacques Perret het eerste open scheermes, met een houten handvat. Doordat deze uitvinding de kans op verwondingen tijdens het scheren behoorlijk verkleinde, werd hij al snel razend populair in Europa.
Veiligheidsscheermes
Eind negentiende eeuw introduceerde de Amerikaan King Camp Gillette het veiligheidsscheermes. Dit scheermes had een groter handvat en een kleiner mes. Bovendien kon met mes vervangen worden, waardoor het niet steeds geslepen hoefde te worden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakten miljoenen soldaten van deze uitvinding gebruik, waardoor hij een wereldwijd succes werd.
Elektrische scheerapparaat
Gilette´s uitvinding kreeg vanaf 1931 te maken met een nieuwe concurrent. Toen bracht de Amerikaanse Jacob Schik namelijk het elektrische scheermes op de markt, waarna er al snel meer modellen volgden. Het belangrijkste voordeel aan deze innovatie was dat er geen scheerzeep voor nodig was en de mesjes bovendien niet steeds vervangen hoefden te worden. De apparaten waren daarentegen wel een stuk duurder dan de scheermessen. Vandaar dat beide de twintigste eeuw hebben overleefd. Vandaag de dag is er een breed scala aan scheermessen en scheerapparaten beschikbaar, van eenvoudige, traditionele mesjes tot een complete scheerset van Manandshaving. Een hele verbetering ten opzichte van de eerste pincetten.
Bronnen:
Afbeeldingen:
- Foto: Los Angeles County Museum of Art [Public domain], via Wikimedia Commons
