Spiekers, eerste magazijnen

Tegenwoordig bewaren boeren graan in silo’s, maar voordat silo’s bestonden werden ‘spiekers’ gebruikt. Kleine graanschuurtjes die misschien wel de oudste magazijnen in onze contreien waren. Wat waren spiekers precies?

Voedsel bewaren was lang een heikel punt. Voedsel bedierf snel, en anders vielen de voorraden snel ten prooi aan dieren voor wie de voorraden niet bedoeld waren. Om ervoor te zorgen dat het graan hoog en droog werd bewaard en buiten het bereik van ongedierte bleef, werd het graan opgeslagen in kleine huisjes op palen: spiekers. Lange tijd bleef deze techniek om graan op te slaan gangbaar. Er zijn resten van spiekers gevonden uit de prehistorie, de Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen. Het woord spieker komt waarschijnlijk van het Latijnse Spicae, dat ‘korenaren’ betekent.

Van kleine graanopslag tot landhuis

Later groeiden de spiekers uit tot stenen gebouwen die voor veel dan graanopslag werden gebruikt. Spiekers kwamen steeds meer in het bezit van grootgrondbezitters, zoals kloosters, die er de tienden opsloegen. Om zulke plaatsen beter te beschermen, werden de spiekers steeds vaker van steen gebouwd en soms zelfs omgeven door een greppel of een gracht. Zo ontstonden als het ware opslagtorens die meerdere verdiepingen hadden. Deze opslagtorens werden gaandeweg omgebouwd tot buitenplaatsen waar landeigenaren tijdens de warme nazomer naartoe trokken om de stad te ontvluchten en tegelijk toe te zien op de oogsttijd. In de winter kon er de spieker gebruikt worden als uitvalsbasis voor jachtpartijen, waar meteen de vangst werd opgeslagen.

Magazijnen, moderne spiekers?

De torenachtige opbouw van veel spiekers, staat haaks op de manier waarop we nu magazijnen bouwen. Vandaag de dag zijn magazijnen en distributiecentra juist zoveel mogelijk gelijkvloers, zodat medewerkers met heftrucs makkelijk rond kunnen rijden. Firma’s zoals Multitube zorgen voor materialen waamree de werkruimtes makkelijk ingericht kunnen worden. Net zoals in de middeleeuwen hebben magazijnen nog steeds ruimtes die niet voor opslag bestemd zijn. In tegenstelling tot de verblijven van landheren, zijn dit nu de plekken waar kantoren zijn, of het personeel kan pauzeren. Daarom zijn die ruimtes nog wel smaakvol ingericht, met bijvoorbeeld een vloer van Parketdirect.