Internationaal tentoonstellings- en onderzoeksproject Face to Face
Vanaf 6 oktober 2023 presenteert het Allard Pierson de tentoonstelling Oog in Oog. De mensen achter mummieportretten. Het is de eerste tentoonstelling over Oudegyptische mummieportretten in Nederland. Naast portretten uit de collectie van het Allard Pierson zijn onder andere topstukken uit het Louvre, het J. Paul Getty Museum en andere internationale collecties te zien. Bij de tentoonstelling vindt een internationaal onderzoek plaats naar twee mummieportretten uit de collectie van het Allard Pierson en tien portretten uit collecties van partnermusea in Europa.
De mensen achter mummieportretten
Een mummieportret is een beeltenis van een overledene, geschilderd op een houten plankje (soms een stuk linnen), dat op het hoofdeinde van het gemummificeerde lichaam werd bevestigd. De overledene hoopte zo een goddelijke status te bereiken. De portretten werden gemaakt tijdens de Romeinse periode in Egypte en dateren uit de 1ste-4de eeuw na Chr. Het zijn de vroegst bekende realistisch geschilderde voorbeelden van portretkunst die wij kennen. Wereldwijd zijn er ongeveer 1100 bekend, waarvan vijf in de collectie van het Allard Pierson.
Voor Oog in Oog zijn 38 portretten van over de hele wereld bij elkaar gebracht. Ze brengen bezoekers oog in oog met evenzoveel individuen die zich bijna 2000 jaar geleden lieten vereeuwigen.
Onderzoeksproject Face to Face
Het doel van het onderzoek is meer te leren over hoe de portretten zijn gemaakt en welke materialen daarbij werden gebruikt. Lange tijd zijn mummieportretten vooral vanuit kunsthistorisch en cultuurhistorisch perspectief bekeken, maar de laatste decennia speelt onderzoek naar hoe ze zijn gemaakt een steeds belangrijkere rol. Het kan namelijk iets vertellen over waar de maker het hout of de pigmenten vandaan haalde, over aanpassingen aan het portret, maar bovenal over degene die is afgebeeld, de overledene.
De onderzoekers gebruiken verschillende non-invasieve analysetechnieken waarvoor de mummieportretten tijdens het onderzoek niet aangeraakt hoeven te worden en geen bemonstering nodig is. Met dit onderzoek worden onder andere verflagen, pigmenten en andere materialen die zich zowel op als onder het oppervlak van de mummieportretten bevinden onderzocht.
De tentoonstelling steunt op actuele kennis over mummieportretten en op voorlopige onderzoeksresultaten van bovengenoemd materiaal-technisch onderzoek, dat tot en met juni 2024 duurt. Het Allard Pierson werkt hiervoor samen met onderzoekspartners in België, Duitsland, Nederland en de Verenigde Staten en steunt daarbij op de expertise van circa vijftig internationale museale partners die samen het door het J. Paul Getty Museum gecoördineerde APPEAR-netwerk (Ancient Panel Paintings: Examination, Analysis and Research project) vormen en waarvan het Allard Pierson deel uitmaakt.
Oog in oog. De mensen achter mummieportretten – Allard Pierson
