15 januari jarig: Wim Kan, Gamal Abdel Nasser en Martin Luther King Jr.
“I have a dream”. Op 28 augustus kwamen ruim 200.000 burgerrechtenactivisten bijeen in Washington en hield Martin Luther King waarschijnlijk een van de bekendste toespraken uit de geschiedenis. Hij pleitte voor een geïntegreerd en verenigd Amerika, waarin ras en huidskleur niet langer een rol zouden spelen. Martin Luther King Jr. werd geboren op 15 januari 1929.
Een Nederlands cabaretier, een Egyptische president en een Amerikaanse burgerrechtenactivist. Veel hebben Wim Kan, Gamal Abdel Nasser en Martin Luther King Jr. niet gemeen. Toch delen ze minstens één ding: 15 januari, hun geboortedag.
Wim Kan (1911-1983) was een Nederlands cabaretier. Hij werd geboren op 15 januari 1911 als de zoon van Johannes Benedictus Kan, de latere minister van Binnenlandse Zaken en Landbouw. Kan was een lastige leerling en werd regelmatig van school gestuurd, zo ook door de toneelschool in Amsterdam. Toch kwam hij terecht in de toneelwereld en maakte hij op twintigjarige leeftijd zijn debuut in het stuk ‘Mijn zoon Etienne’. Later begon hij samen met zijn vrouw Corry Vonk het cabaretgezelschap ‘ABC-cabaret’. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef Kan in Nederlands-Indië en kwam hij terecht in een Japans concentratiekamp. Na de bevrijding kon hij echter weer terugkeren en legde hij zich wederom toe op het cabaret. Op 31 december 1954 trad Kan voor het eerst op in een oudejaarsconferentie op de radio. Dit nieuwe fenomeen bleek uiterst populair, met name omdat Kan politici van allerlei partijen op de hak nam. In 1973 stapte hij met de conference over naar de televisie, waar het eveneens alle records verbrak. Wim Kan overleed 8 september 1983 aan
Gamal Abdel Nasser (1918-1970) was president van Egypte. Hij werd geboren op 15 januari 1918 te Alexandrië. Op twintigjarige leeftijd studeerde hij af aan de militaire academie en kreeg hij de rang van officier. Enkele jaren later stichtte hij in het geheim de ‘Vrije Officieren’, een beweging van Egyptische soldaten met als doel de bevrijding van Egypte. Op 23 juli 1952 voerde Nasser met hulp van deze beweging een staatsgreep uit en werd koning Faroek I verdreven. Generaal Ali Mohammed Najuib werd de nieuwe president van Egypte, Nasser kreeg de functie van vice-president. Nadat Najuib echter bekend maakte van plan te zijn om andere politieke partijen toe te staan in Egypte liet Nasser ook hem afzetten en riep zichzelf uit tot president. Onder zijn heerschappij raakte het land betrokken bij de Suez-crisis (1956) en verenigde het zich tijdelijk met Syrië in de Verenigde Arabische Republiek (1961). Tevens leed Egypte in 1967 een grote militaire nederlaag tegen Israël tijdens de Zesdaagse oorlog. Aanvankelijk wilde Nasser na deze mislukking aftreden, maar na grote publieke steunbetuigingen en demonstraties bleef hij toch aan. Gamal Abdel Nasser overleed drie jaar later op 27 september 1970 aan de gevolgen van een hartaanval.
Martin Luther King Jr. (1929-1968) was een Amerikaans dominee en burgerrechtenactivist. Hij werd geboren op 15 januari 1929 als de zoon van een dominee in Atlanta. Op twaalfjarige leeftijd overleed zijn grootmoeder, waarop King probeerde zelfmoord te plegen door van de tweede etage van een huis te springen. Hij overleefde de zelfmoordpoging echter en verkreeg in 1955 zijn doktersgraad in de theologie. Rond diezelfde tijd ontstond er in de Verenigde Staten grote ophef rondom het Rosa Parks-schandaal. Op dat moment besloot King zich in te gaan zetten voor de Amerikaanse burgerrechtenbeweging, met als hoogtepunt een vredesmars naar Washington en zijn ‘I have a dream’ speech in 1963. Gedurende de jaren ’60 kwam er vanuit de zwarte gemeenschap kritiek op King omdat hij, in navolging van zijn grote voorbeeld Mahatma Gandhi, alleen gebruik maakte van geweldsloze vormen van protest. King bleef echter vasthouden aan zijn methode, maar breidde zijn boodschap wel uit door zich ook te richten tegen de armoede en de Vietnam oorlog. Op 4 april 1968 werd Martin Luther King Jr. doodgeschoten op het balkon van het Lorraine Motel, dat inmiddels het National Rights Civil Museum huisvest. Zijn begrafenis enkele dagen later werd bijgewoond door meer dan 150.000 mensen.
