16 november jarig: Jan Herder, zuster Emmanuelle en Renate Rubinstein
Ze steekt haar mening niet onder stoelen of banken. Zo kreeg ze in 1966 een geldboete wegens het plakken van stickers met de leus ‘Mijn fiets terug’ op het moment dat Beatrix ging trouwen met de Duitse Claus van Amsberg. Ze krijgt in haar leven ook diverse prijzen voor haar columns en literaire werken. Renate Rubinstein wordt geboren op 16 november 1929.
In eerste instantie lijken een Nederlandse communist, een Belgische weldoenster en een Nederlandse schrijfster niet veel overeenkomsten te hebben. Toch hebben Jan Herder, zuster Emmanuelle en Renate Rubinstein minimaal één ding gemeen: zij werden allen geboren op 16 november.
Jan Herder (1889-1978) werd geboren in Appelscha. Tot zijn veertiende jaar ging hij naar school, waarna hij leerling-timmerman werd, omdat zijn ouders geen geld hadden om hem door te laten leren. Samen met zijn broer richtte hij in 1911 een timmerbedrijfje op. In datzelfde jaar trouwde hij met Antje Zwart, met wie hij vier kinderen kreeg. Twee jaar later begon hij voor zichzelf. In 1918 verkocht hij zijn bedrijf en werd hij boer. Eind jaren twintig had hij zich aangesloten bij de Communistische Partij Holland (CPH). In de jaren dertig was er sprake van een economische crisis. Ook het bedrijf van Herder ontkwam hier niet aan en in 1932 ging hij failliet. Door zijn faillissement werd Herder in 1935 landelijk actief voor de communistische partij. Hij maakte zich sterk voor een verbetering van de positie van armen, arbeiders, kleine boeren en middenstanders. In 1937-1938 verbleef hij twee maanden in de Sovjet-Unie, om te overleggen met communistische partijleiders uit andere landen, de zogenaamde Komintern. Toen de Tweede Wereldoorlog was uitgebroken, werd Herder actief in het verspreiden van een illegale krant: Het Noorderlicht. De groep werd in 1941 opgerold en Herder moest onderduiken. Begin 1944 werd hij alsnog gearresteerd en geïnterneerd in kamp Amersfoort. Herder wist de oorlog echter te overleven. Na de oorlog ging Herder weer de politiek in. Toen de partijleiding van de communistische partij een centralistische besluitvorming wilde invoeren, was Herder het hier niet mee eens. Het liep uit op een handgemeen en Herder zegde in 1946 zijn lidmaatschap op en pakte zijn oude beroep als timmerman weer op. Hij overleed op 7 maart 1978 in Heerenveen.
Zuster Emmanuelle (1908-2008) werd als Marie-Madeleine Cinquin geboren in Brussel. Tijdens haar jeugd haalde ze een graad in filosofie. In 1929 voegde zij zich bij de religieuze orde Congregatie van Onze-Lieve-Vrouw van Sion. Vanaf de jaren dertig tot de jaren zestig leefde Emmanuelle in Istanbul, met korte tussenpauzen in Tunis en Alexandrië, waar ze les gaf. In 1971 besloot ze om in Caïro tussen de allerarmsten te gaan wonen. Emmanuelle bouwde er scholen, huizen, ziekenhuizen en medische centra door middel van giften uit de hele wereld. Ze verbleef meer dan twintig jaar in Caïro. Ze breidde haar acties uit naar Soedan, Libanon en de Filippijnen. Hiervoor richtte ze de vereniging van de vrienden van Zuster Emmanuelle op. Tegenwoordig helpt deze vereniging 60.000 kinderen die in armoede leven. In 1993 vertrok Emmanuelle naar Frankrijk. Hier probeerde ze de laatste jaren van haar leven mensen te helpen zonder vaste verblijfplaats. In 2005 ontving Zuster Emmanuelle de titel van Grootofficier in de Kroonorde, een Belgische onderscheiding. Drie jaar later overleed ze in haar slaap in de Provence.
Renate Rubinstein (1929-1990) werd in Berlijn geboren. Zij moest op jonge leeftijd met haar joodse familie vluchten en kwam uiteindelijk in Amsterdam terecht. Tijdens de oorlog zou haar vader echter alsnog omkomen in een werkkamp. Haar moeder was niet joods en de rest van het gezin overleefde de oorlog. Na de oorlog werkte ze drie jaar in een kibboets in Israël en studeerde ze twee jaar aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Vervolgens ging ze in 1955 politieke en sociale wetenschappen studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens deze studie begon ze haar schrijfcarrière. Ze schreef tijdens haar carrière onder andere in het Nieuw Israëlietisch Weekblad, Vrij Nederland, Het Parool, NRC Handelsblad, Hollands Weekblad, Hollands Maandblad en Tirade. Haar columns in Vrij Nederland, onder het pseudoniem Tamar, kenden een vast publiek. Ze is in haar leven twee keer getrouwd, met de literair criticus Aad Nuis en met de psycholoog en columnist Jaap van Heerden. Later werden de columns over haar echtscheiding gebundeld in Niets te verliezen en toch bang en de columns over haar ziekte in Nee heb je. Kort na haar dood verscheen haar boek Mijn beter ik, waaruit bleek dat ze jarenlang een geheime verhouding had met collega schrijver en collumnist Simon Carmiggelt. Rubinstein heeft vier literaire prijzen gewonnen, waaronder de Multatuliprijs in 1979. Twee jaar voor het krijgen van deze prijs werd bij Rubinstein de ziekte MS geconstateerd. Dertien jaar later overleed zij in Amsterdam.
