2 november jarig: Joan Derk van der Capellen tot den Pol

Joan Derk van der Capellen tot den Pol wakkert met zijn pamflet Aan het Volk van Nederland de tegenstand tegen stadhouder Willem V en de republikeinse sentimenten onder de Nederlandse burgerij aan. Na zijn dood leidt dit tot de stichting van de Bataafse Republiek onder Frans gezag. Joan Derk van der Capellen tot den Pol werd geboren op 2 november 1741 te Tiel.

Joan Derk van der Capellen tot den Pol werd geboren als enig kind van een kapitein in het Staatse leger. Zijn vader was verre familie van een zijtak van een oud Gelders geslacht. Tijdens zijn studie rechten in Utrecht raakte Van der Capellen ervan overtuigd dat het nodig was om de Nederlandse politiek te hervormen. Om dit van binnenuit te doen, trad hij via de landgoederen van zijn vrouw toe tot het Ridderschap van Overijssel, het bestuursorgaan van de adel dat samen met de steden de Staten vormde.

Eenmaal in het Ridderschap werd Van der Capellen één van de grootste tegenstanders van stadhouder Willem V. Hij pleitte onder andere voor het afschaffen van de drostendiensten, waarbij boeren verplicht waren enkele dagen in het jaar voor hun landheer te werken. Daarnaast was hij tegen de versterking van het leger en de vriendjespolitiek in het Nederlandse bestuur. Van der Capellen was ook een groot voorstander van de Amerikaanse Revolutie.

Hij bracht al deze standpunten samen in het anonieme pamflet Aan het Volk van Nederland. In deze aanklacht tegen het, volgens hem, slechte en onrechtmatige bestuur van Willem V riep Van der Capellen het gewone volk op om haar aandeel in het bestuur op te eisen. Dit pamflet vormde het startschot voor de Nederlandse Patriottenbeweging.

Het succes van de Patriottenbeweging met de stichting van de Bataafse Republiek in 1794 zou Van der Capellen niet meer meemaken, want hij stierf op 6 juni 1784 na een kort ziekbed. Pas zeven jaar na zijn dood werd duidelijk dat Van der Capellen de auteur van Aan het Volk van Nederland was. Dit leverde hem postuum een heldenstatus op.