22 april jarig: Vladimir Nabokov

Vladimir Nabokov profileert zich rond de jaren ‘30 van de 20e eeuw als één van de meest begenadigde Russische ‘emigrantenschrijvers’ in Europa. Hij onderscheidt zich met zijn elegante, speelse maar toch ook ingewikkelde schrijfstijl. Na het aannemen van de Amerikaanse nationaliteit in 1945 breekt Nabokov’s meest succesvolle periode aan, hoewel hij tegelijkertijd bekritiseerd wordt vanwege zijn nogal hautaine houding. Vladimir Nabokov werd geboren op 22 april 1899.

Vladimir Vladimirovitsj Nabokov was afkomstig uit Sint-Petersburg. Nabokov kende een plezierige jeugd en werd drietalig opgevoed, waardoor hij van jongs af aan niet alleen vloeiend Russisch, maar ook Engels en Frans sprak. Hij dichtte eveneens al op jonge leeftijd en publiceerde in 1916 zijn eerste dichtbundel, Poems – in 1918 gevolgd door Two Paths. In 1919 week het gezin Nabokov als gevolg van de Bolsjewistische machtsgreep uit naar Engeland. Nabokov studeerde Franse en Russische letterkunde aan het Trinity College in Cambridge en behaalde moeiteloos zijn diploma’s.

In 1922 kwam Nabokov’s vader, de jurist, journalist en politicus Vladimir Dimitrijevitsj Nabokov, om het leven bij een aanslag door een fanatieke reactionair. Nabokov verkaste datzelfde jaar naar Duitsland, waar hij de kost verdiende als talendocent en tennisleraar en zich daarnaast vooral bezighield met schrijven. Daarbij verschoof zijn aandacht langzaam van poëzie naar proza en in 1924 voltooide hij zijn eerste korte verhaal. Een jaar later trouwde hij met Vera Evseyevna Slomin, met wie hij een zoontje kreeg: Dimitri. Nabokov’s eerste roman, Mashenka, verscheen in 1926. Met King, Queen, Knave (1926) en The Defense (1928) vestigde hij vervolgens zijn naam als de beste Russische ‘emigrantenschrijver’. Ook in de jaren die volgden bleef Nabokov productief. Met het stijgen van zijn roem nam ook de kritiek op zijn werk en persoon toe en werd hem door critici een te eigenzinnige, hooghartige en snobistische schrijfstijl verweten.

In 1937 verruilde Nabokov Berlijn voor Parijs en drie jaar later vertrok hij met zijn gezin naar de Verenigde Staten, waar hij in 1945 de Amerikaanse nationaliteit aannam. In diezelfde periode raakte hij bevriend met de auteur en criticus Edmund Wilson, die ervoor zorgde dat Nabokov’s werk bekend werd in de VS. Met de publicatie van Lolita (1955) brak hij definitief door. In 1961 verhuisde Nabokov naar het Zwitserse plaatsje Montreaux, waar hij nog enkele romans schreef, waaronder Pale Fire (1962). Aan het einde van de jaren ‘60 verscheen alweer zijn zeventiende en bovendien langste roman: Ada. Uiteindelijk overleed Nabokov op 2 juli 1977 op 78-jarige leeftijd aan de gevolgen van een virus.