24 februari Jarig: Karel V
Hij verkrijgt de heerschappij over Spanje, Amerika, de Nederlanden, het Heilige Roomse Rijk en Italië. Geen andere Europese regent heeft ooit over zo’n groot rijk geregeerd. De grootste bedreigingen voor zijn bezittingen zijn het protestantisme, de Ottomanen en de koning van Frankrijk. Karel V werd geboren op 24 februari 1500 in de Vlaamse stad Gent.
Zijn ouders waren Philip, heerser van de Bourgondische Nederlanden, en Joanna, de koning van Aragon en Castilië. Acht jaar voor de geboorte van Karel vond de ontmoeting plaats tussen Columbus en de Nieuwe Wereld. Grote gebieden van Midden- en Zuid-Amerika werden door de Spaanse troon geclaimd, en toen Joanna koningin werd, erfde ze niet alleen de vorstendommen Aragon en Castilië, maar ook een groot rijk aan de andere kant van de oceaan.
Toen Karel 6 jaar was stierf zijn vader Philip, waardoor Karel heerser werd van de Lage Landen. Ook zat bij de erfenis de Franse Comté en enkele Duitse vorstendommen inbegrepen. Omdat Joanna psychisch niet in orde was, verkreeg Karel in 1516 tevens de soevereiniteit over Spanje. Na de dood van zijn Habsburgse grootvader Maximilaan – keizer van het Heilige Roomse Rijk – erfde hij tevens het keizerschap over een groot Duits territorium. De Spanjaarden bezaten ook nog eens grote stukken Italië. In een mum van tijd verwierf de nog jonge Karel V één van de grootste wereldrijken uit de geschiedenis, ‘het rijk waar de zon nooit ondergaat’.
Tijdens zijn regeerperiode spande hij zich in voor het behoud van Italië. De Franse koning Francis I probeerde het gebied over te nemen en begon een oorlog. Bij de Slag van Pavia in 1525 won Karel V definitief en werd Francis I teruggedreven naar Frankrijk. Hierom gingen de Fransen zelfs een bondgenootschap aan met de Ottomaanse Turken, die vanuit het oosten oprukten in de Balkan. In 1529 hadden de Ottomanen tevergeefs Wenen geprobeerd in te nemen.
Karel V keerde zich fel tegen de Protestantse Reformatie. Ook al won hij het in militair opzicht, hij zag zichzelf toch genoodzaakt om het Lutheranisme in zijn rijk te legaliseren. In Amerika overzag Karel de kolonisatie en verovering van de Azteken en de Inka’s, hoewel hij daar weinig directe invloed op had. In 1556 trok hij zich vrijwillig terug als heerser, en verdeelde hij zijn enorme rijk onder zijn broer Ferdinand en zijn zoon Philips II. Ferdinand werd keizer van het Heilige Roomse Rijk en Philips II erfde Spanje, de Lage Landen en Amerika. Op 21 september 1558 overleed Karel V aan de gevolgen van malaria.
Unieke munt gevonden van Karel V
Archeologen hebben recentelijk een unieke munt gevonden met daarop een afbeelding van Karel V. Hij wordt erop geportretteerd zonder baard, wat bekent dat het een jonge Karel betreft. Op de munt draagt hij een hoed en een halsketting van de Orde van het Gulden Vlies. Dit was een exclusieve riddersorde, die zijn oorsprong heeft in Brugge. Opmerkelijk is ook de spelfout op de munt. Het motto van Karel V, 'Plus Oultre' ('steeds verder'), staat geschreven als 'Plus Outer', ('verder niets'). Klik hier om meer over de vondst te lezen op de site van Archeologie Online.
