Geen afbeelding beschikbaar

27 december jarig: Paus Pius VI, George Cayley en Louis Pasteur

Louis Pasteur is beroemd door zijn bijdrage aan de kennis van bacteriën en hun ziekteverwekkende werking. Een methode om bacteriën in dranken te doden is zelfs naar hem genoemd, het zogenaamde pasteuriseren. Louis Pasteur wordt geboren op 27 december 1822.

In eerste instantie lijken een paus, een Britse luchtvaartpionier en een Franse scheikundige en bioloog weinig overeenkomsten te hebben. Toch delen Paus Pius VI, George Cayley en Louis Pasteur minimaal één ding: zij vierden hun verjaardag door de eeuwen heen op 27 december.

Paus Pius VI (1717-1799) werd in Cesena geboren als graaf Giovanni Angelo Braschi. Op zijn zeventiende behaalde hij zijn doctoraat in rechten, waarna hij secretaris werd van de katholieke kardinaal Tommaso Ruffo. Dit verging hem zo goed, dat paus Benedictus XIV hem tot persoonlijk secretaris benoemde. Hij maakte snel carrière binnen de katholieke kerk en toen paus Clement XIV op 22 september 1774 overleed werd Braschi na een conclaaf van vier maanden tot paus gekozen. Ondanks de slechte financiële staat van de Kerkelijke Staat liet Pius VI het Palazzo Braschi bouwen in Rome. De paus kwam in de problemen toen in Frankrijk in 1789 de Franse Revolutie uitbrak. Napoleon had het opperbevel gekregen over de troepen in Italië en Pius VI besloot te onderhandelen. Dit leidde tot een wapenstilstand, maar niet veel later braken er weer vijandelijkheden uit. Op 15 februari 1798 werd de Romeinse Republiek uitgeroepen, een vazalstaat van Frankrijk. Franse troepen hadden een opstand in Rome neergeslagen en de stad bezet. Paus Pius verzette zich tegen de annexatie bij het Franse Rijk. Hierdoor werd de doodzieke paus gevangen genomen en naar Frankrijk gebracht. Op het verzoek van Pius VI om hem in Rome te laten sterven, antwoordde een Franse generaal: “Sterven kunt u overal.” Uiteindelijk stierf Pius VI in Valence in Frankrijk.

George Cayley (1773-1857) werd geboren in Scarborough in Engeland. Over zijn jeugd is niet veel bekend, maar toen zijn vader overleed, erfde hij een groot aantal landgoederen. Cayley had een interesse in bouwkunde en was dan ook altijd bezig met het ontwikkelen van diverse machines. Zo patenteerde hij in 1830 als eerste de rupsband en vond hij veiligheidsgordel uit. Het meest bekend werd hij echter door zijn pionierswerk op het gebied van de luchtvaart. Hij pleitte voor vliegtuigen die vleugels hadden die liftkracht genereerden in plaats van vliegtuigen die zich voortbewogen met klappende wieken. Recent ontdekte tekeningen in aantekeningenboeken van Cayley suggereren dat hij dit concept al rond 1792 had bedacht. Hij experimenteerde veelvuldig met de verschillende krachten die vrijkwamen bij het vliegen. In 1804 had hij een model ontwikkeld dat sterk leek op de moderne vliegtuigen. In 1809 schreef hij zijn bevindingen neer in het werk On Aerial Navigation. In 1853 was Cayley de eerste die een zweefvliegtuig ontwikkelde waarin een persoon heeft gevlogen. In 1857 overleed Cayley. Tegenwoordig wordt er nog vaak naar hem gerefereerd als de ‘vader van de luchtvaart’.

Louis Pasteur (1822-1895) werd in Dole in Frankrijk geboren. Hij studeerde biologie en scheikunde en in 1848 werd hij docent scheikunde aan de Universiteit van Straatsburg. Een jaar later trouwde hij met Marie Laurent, met wie hij vijf kinderen kreeg. Slechts twee van hun kinderen overleefden echter hun kindertijd. In deze tijd geloofden wetenschappers dat sommige organismen spontaan konden ontstaan en Pasteur raakte bij deze discussie betrokken. In 1864 toonde hij aan dat er pas organismen in een afgesloten ruimte ontstonden, nadat de ruimte blootgesteld was aan lucht van buitenaf. Organismen konden dus niet vanuit het niets ontstaan. Na het bewijzen van dit mechanisme zou hij de zin Omne vivum ex vivo hebben uitgesproken, wat Latijn is voor elk leven ontstaat uit leven. Daarnaast ontwikkelde hij de theorie dat zeer kleine organismen, zogenaamde micro-organismen, ervoor zorgden dat sommige dranken konden bederven. Hij ontwikkelde een methode om dit tegen te gaan. De dranken werden verhit, waardoor de meeste schadelijke bacteriën afstierven. Dit proces staat tegenwoordig bekend als pasteuriseren. Pasteur bedacht dat deze micro-organismen ook weleens verantwoordelijk konden zijn voor verschillende ziekten bij mensen. Hij stelde voor om zoveel mogelijk te proberen deze micro-organismen buiten het menselijk lichaam te houden, wat ervoor zorgde dat artsen hun handen en materiaal gingen steriliseren. Naast deze ontdekkingen werkte Pasteur aan een vaccin om hondsdolheid tegen te gaan. Dit lukte hem toen hij in 1885 een negenjarig jongetje door middel van vaccinaties genas van de ziekte. Pasteur overleed op 72-jarige leeftijd in Saint Cloud.

Personen: 

VOC

Lees het aankomende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 15 november een abonnement.

Special maand van de geschiedenis

Tijdelijke actie! Neem vóór donderdag 31 oktober een abonnement, dan ontvang je deze extra dikke special.

Zenobia

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 14 november 23:59 u. een abonnement.

Het machtige hof van Hendrik VIII

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 14 november 23:59 u. een abonnement.

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief.