Geen afbeelding beschikbaar

31 januari jarig: Tokugawa Ieyasu, Franz Schubert en Samuel Sarphati

Als kind wordt hij gevangen genomen en gebruikt in onderhandelingen. Zijn vader Hirotada wil niet ingaan op enige eisen, zijn trouw aan de clan Oda is belangrijker, ook al wordt Ieyasu met executie bedreigd. Ieyasu's leven wordt toch gespaard. Hij groeit op in een feodaal land vol rivaliteit tussen clans. Tokugawa Ieyasu ontwikkelt zich tot een succesvolle machthebber en weet alle clans van Japan aan zich te binden en sticht het Shogunaat. Hij werd geboren op 31 januari 1543.

Tokugawa Ieyasu (1543-1616) werd geboren op 31 januari 1543 in Mikawa, Japan. Hij behoorde tot het huis van Matsudaira, een belangrijke familie. In 1555 vond er een splitsing plaats binnen zijn gezin. De ene helft van de familie schaarde zich achter de Imagawa clan, en de andere helft achter de Oda clan. Oorlogen braken uit en Ieyasu groeide op in een gevaarlijke omgeving. Zijn vader Hirotada koos de kant van de Imagawa. Toen de Oda het thuisland van Ieyasu binnenvielen, smeekte zijn vader om hulp bij de Imagawa. Ieyasu werd gevangen genomen door de Oda en ze dreigden hem te vermoorden, mits Hirotada alle banden brak met de Imagawa. Hirotada behield zijn pact met de Imagawa, maar Ieyasu’s leven werd toch gespaard. Japan was een feodaal land. Als volwassene zorgde Ieyasu ervoor dat het feodale Japan verenigd werd. Hij nam de titel van shogun aan en won vele oorlogen. Ieyasu stichtte de Tokugawa shogun dynastie die tot 1876 aan de macht bleef. Japan keerde zich geheel in zichzelf en werd een voor buitenlanders afgesloten gebied.

Franz Schubert (1797-1828) werd geboren op 31 januari 1797 in een buitenwijk van Wenen. Toen hij acht jaar was, kreeg hij vioolles van zijn vader en volgde hij zanglessen bij Michael Holzer. Holzer zou hebben gezegd: “Wanneer ik hem iets nieuws wilde bijbrengen, wist hij het al”. Kennelijk kon Schubert goed zingen, maar we kennen hem nu vooral als een meesterlijk componist. In 19 oktober 1814 verschijn zijn eerste lied Gretchen am Spinnrade. In 1815 alleen al schreef Schubert zo’n 140 liederen. Om de militaire dienstplicht te ontlopen werkte hij tot 1817 als hulponderwijzer bij de school waar zijn vader les gaf. Nadat zijn dienstplichtige periode was afgelopen, ging hij werken als muziekleraar. In de jaren twintig liep Schubert syfilis op. Hij belandde in het ziekenhuis, waar hij nog steeds muziekstukken bleef componeren. Uit deze tijd stammen zijn Rosamunde liederen en de serie Die schöne Mullerin. Na zijn ontslag uit het ziekenhuis leefde Schubert in armoede. Het lukte hem niet een baan te vinden. Schubert werd depressief. In de serie Die Winterreise valt een doodsverlangen te horen. Hij bedelde bij zijn stiefmoeder om geld voor eten. In 1828 gaf Schubert op eigen risico een concert, wat een groot succes bleek. Hij had weer voldoende geld om te eten en zijn schulden af te betalen. Dat jaar werd hij echter door tyfus getroffen. Hij stierf op 19 november 1828, op 31-jarige leeftijd.

Samuel Sarphati (1813-1866) werd geboren op 31 januari 1813. Zijn Portugees-Joodse ouders waren van lage komaf. Ze woonden op de hoek van de Nieuwe Keizersgracht en de Weesperstraat in Amsterdam. Dit was toen een Joodse buurt. Sarphati groeit op met een sterke interesse in de geneeskunde. Hij studeerde medicijnen in Leiden en specialiseerde zich in hygiëne en biochemie. Op 27 juni 1839 promoveerde hij, waarna hij als huisarts een praktijk opende in Amsterdam. Hier kwam hij in direct contact met de armzalige toestand waarin veel Amsterdammers leefden. Sarphati wilde zich mede daarom inzetten voor een betere levenskwaliteit in de stad. Zo richtte hij de Maatschappij voor Meel- en Broodfabrieken op, die brood 30 procent goedkoper aanbood dan reguliere bakkers. De levensverwachting van Amsterdammers steeg mede door Sarphati’s toedoen. Hij zette zich ook in voor onderwijs, stedenbouw en nijverheid in de stad Amsterdam. Door zijn inspanningen werd hij benoemd tot Officier in de Orde van de Eikenkroon in 1860, en in 1864 tot ridder in de Orde van de Nederlandse leeuw. Ook had Sarphati een grote invloed op de verfraaiing van Amsterdam, wat hem de bijnaam  ‘Amsterdamsche Haussmann’ bezorgde. Samuel Sarphati overleed op 23 juni 1866. Het Sarphatipark en de Sarphatistraat in Amsterdam zijn naar hem vernoemd.

Personen: 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

bloed en spelen

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 23 januari. 

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

draken in de alpen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 9 januari een abonnement.

Mensen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 9 januari een abonnement.