Albert Einstein, Israël en het Jodendom

Vandaag meldden Israëlische media dat er een Albert Einstein museum in Jeruzalem komt. Al het werk van de wereldberoemde natuurkundige zal hier tentoongesteld worden. Einstein liet zijn gehele archief, inclusief al zijn aantekeningen, bij zijn dood in 1955 na aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem na. Einstein had een persoonlijke band met Israël en het Jodendom.

Albert Einstein werd op 14 maart 1879 geboren in het plaatsje Ulm, dat toen nog in het Duitse Keizerrijk lag. Zijn ouders waren liberale joden. Deze stroming van het jodendom ontstond in de 19e eeuw en had als doel om het historische jodendom meer met het moderne leven te verbinden. Voor liberale joden was een strikte naleving van traditionele godsdienstige wetten en rituelen dan ook niet langer een vereiste. De jonge Einstein werd daarom maar kortstondig onderwezen in de joodse godsdienst. 

Jeugd en loopbaan

Einstein ging in München naar de lagere school en later naar het gymnasium. Hij was de beste van zijn klas en blonk met name uit inde exacte vakken. Einstein maakte uiteindelijk in Zwitserland zijn school in 1896 af. Hierna ging hij aan de  Eidgenössische Technische Hochschule in Zürich studeren, waar hij zijn lerarenbevoegdheid in de natuurkunde behaalde. Hierna ging hij het onderzoek doen waar hij later  beroemd mee werd en ontwikkelde zijn eerste relativiteitstheorieën in 1905. Einstein werd hoogleraar in Zürich en reisde de hele wereld over om colleges te geven over zijn baanbrekende theorieën.

Jodendom als doelwit

Toen de nazi’s in 1933 aan de macht kwamen in Duitsland, keerde de publieke opinie zich tegen de Joodse Einstein. Er werd een haatcampagne onder Duitse natuurkundigen opgezet om zijn theorieën in diskrediet te brengen. Einstein werd door het nazi-regime beschuldigd ‘joodse natuurkunde’ te bedrijven, in plaats van de ‘Duitse’ of ‘Arische natuurkunde’. Ook vonden er boekverbrandingen plaats, waarbij Einsteins werk het doelwit was, waarop Joseph Goebbels zou hebben gezegd; ‘De joodse intellectualiteit is dood.’ Verder stond er een prijs van 5000 mark op zijn hoofd. Einstein was op dat moment in de Verenigde Staten voor een lezing, en besloot vanwege deze gebeurtenissen daar ook te blijven. In 1940 werd hij Amerikaans staatsburger.

Israël

Na de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust, steunde Einstein het voorstel voor de stichting van de staat Israël in het Britse mandaatgebeid Palestina. Hij was met name een voorstander van de oprichting van een Joodse universiteit. Uiteindelijk zamelde Einstein geld in voor de stichting van meerdere universiteiten in Israël en drukte daarmee zijn stempel op het hedendaagse Israël. In 1952 bood de Israëlische regering Einstein zelfs het presidentschap aan, maar hij weigerde, omdat hij naar eigen zeggen niet geschikt zou zijn voor de positie.

Einstein museum

Na zijn dood liet Einstein al zijn persoonlijke eigendommen en geschriften na aan de universiteit in Jeruzalem. De bouw van het Einstein museum, dat nu in de planning staat, zal hoogstwaarschijnlijk dan ook gewijd worden aan al het werk dat Einstein in de wetenschap heeft verzet en zijn betekenis voor de staat Israël. De Knesset heeft ingestemd met een subsidie van een miljoen sjekel om het project van de grond te krijgen.