Auschwitzproces in Frankfurt in 1963

Sinds afgelopen 7 oktober 2013 zijn de bandopnames van het Auschwitzproces, dat op 20 december 1963 begon, te beluisteren op internet. Ze bevatten geluidopnames van het tweede Auschwitzproces tegen 22 SS-officieren en voormalig medewerkers van het vernietigingskamp. De opnames van het proces dat twee jaar geduurd heeft worden nu voor het eerst openbaar gemaakt. Het proces ging op 20 december 1963 van start in de Duitse stad Frankfurt.

Nazi-kopstukken na de Tweede Wereldoorlog

De belangrijkste Nazi-kopstukken, zoals Hitler en Himmler, waren na de Tweede Wereldoorlog niet meer in leven. Een aantal andere verantwoordelijken waren ook al snel na afloop van de oorlog gestraft en geëxecuteerd, zoals bijvoorbeeld kampcommandant Rudolf Höss. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkten er rond de 7000 nazi’s in Auschwitz. Hiervan zijn er ongeveer duizend van opgespoord en aangeklaagd. Dit gebeurde tijdens de Auschwitzprocessen, waar oorlogsmisdadigers uit concentratiekamp Auschwitz berecht werden. Er waren twee Auschwitzprocessen. Van het tweede proces zijn nu geluidsopnames te beluisteren op internet.

Fritz Bauer, leider van het Auschwitzproces

De leider van het Auschwitzproces was Fritz Bauer, een Joodse rechter en aanklager. Tijdens het proces werden 22 voormalig SS-officieren, leden van de Gestapo en medewerkers van Auschwitz berecht.  Zij werden berecht voor hun rol bij de Holocaust, moord en andere misdaden. Bauer had veel invloed op het proces. Hij moest de wet hanteren waarbij hij alleen moord en misdaden op eigen initiatief kon bestraffen. Als de verdachten een bevel van hogerop opgevolgd hadden, konden ze alleen worden berecht voor medeplichtigheid.

Kapo’s ook vervolgd

Onder de verdachten bevonden zich ook Kapo’s. Dit waren gevangenen die als assistent werden aangesteld door de kampleiding. In ruil voor een betere behandeling, meer privileges en meer voedsel moesten zij ervoor zorgen dat de rest van de gevangenen zich rustig hielden. Hiervoor mochten ze geweld gebruiken. Deze Kapo’s werden enorm gehaat door hun medegevangenen.

Uitkomst van het Auschwitzproces

Op 19 augustus 1965 werd het proces afgesloten en het vonnis opgemaakt. Van de 22 verdachten werden er vier onschuldig bevonden en vrijgelaten. De rest kreeg gevangenisstraffen opgelegd variërend van 3,5 jaar tot levenslang voor zes verdachten. Het proces trok veel publiciteit, zowel nationaal als internationaal. Fritz Bauer vond het proces achteraf ‘een mislukking’. Volgens hem: “was het proces, mede door de wet over het eigen initiatief, in de media verkeerd weergegeven. Zo zou de media het idee hebben gegeven dat er alleen een paar hoge Nazi-officieren echt verantwoordelijk waren voor de Holocaust en dat de rest van de beschuldigden en medeplichtigen onder dwang misdaden had uitgevoerd en geen keus hadden gehad”. Hij was het hier niet mee eens en vond dat deze mensen ook verantwoordelijk waren voor de daden die zij hadden uitgevoerd.