Autobiografie van Roel van Duijn

Vorige week verscheen Diepvriesfiguur, de autobiografie van Roel van Duijn. De oprichter van de Provobeweging in de jaren ‘60 en de Kabouterbeweging in de jaren ‘70 werd jarenlang geschaduwd door overheidsdiensten. Van Duijn schreef zijn autobiografie op basis van een groot aantal geheime rapporten die hij na een lange juridische strijd in handen wist te krijgen.

Uit de rapporten blijkt dat Van Duijn, in 1943 geboren in Den Haag, al gevolgd werd sinds hij als middelbare scholier protesteerde tegen de atoombom. De ludieke acties die Van Duijn sinds de jaren ‘60 organiseerde werden tientallen jaren geobserveerd door een leger geheim agenten. Dit zet vraagtekens bij de manier waarop de Nederlandse geheime dienst prioriteiten stelt, aldus Van Duijn in de inleiding van zijn boek. In het NRC Handelsblad van afgelopen weekend vertelt Roel van Duijn dat hij tijdens het doorlezen van de stapels rapporten steeds kwader werd. “Waarom bleven ze me volgen terwijl ze allang doorhadden dat ik geen gevaar vormde voor de democratie? Integendeel, ik streed juist voor méér democratie.”

Lang niet alle stukken

In 2009 bleek dat Van Duijn jaren was geschaduwd en hierop eiste hij inzage in de stukken. Hij kreeg uiteindelijk toegang tot de documenten tussen 1962 en 1982. Documenten van na 1982 werden hem door de rechter niet toegekend, omdat verstrekking van “actuele” gegevens de geheime dienst kan belemmeren in zijn werk. Volgens Van Duijn heeft hij nog maar het topje van de ijsberg gezien, zo’n tien of twintig procent denkt hij. De AIVD heeft tot nu toe vijf keer moeten erkennen dat ze niet alle stukken hadden geleverd.

Ontvoering Van Duijn

In zijn boek schrijft Van Duijn dat hij ervan overtuigd is dat de veiligheidsdienst wist van zijn ontvoering in 1970. Op 17 april van dat jaar werd hij meegenomen in een auto naar België door de extreem rechtse Groep 7. De ontvoerders bevolen Van Duijn om zijn politieke activiteiten te stoppen. In een weiland werd hij diezelfde dag weer vrijgelaten. De daders zijn nooit gepakt, maar Joop Baank bekende later in het televisieprogramma Andere Tijden dat hij betrokken was bij de ontvoering. Volgens Van Duijn infiltreerde de BVD, de voorloper van de AIVD, in Groep 7 en heeft de Staat altijd geweten wie de daders waren. Desondanks zijn ze nooit opgepakt. De stukken van de BVD rond zijn ontvoering krijgt Van Duijn niet in te zien.     

Dossier weer geopend?

Een ander pijnlijk onderdeel dat in de stukken naar voren komt is dat vrienden achteraf niet altijd vrienden bleken te zijn. Binnen de Kabouterbeweging bleek bijvoorbeeld een spion te zitten. En de BVD stuurde belastende documenten over Van Duijn naar gezagsdragers. Als gemeenteraadslid en later als wethouder van Amsterdam waren dit vaak collega’s van Van Duijn, wat zijn positie als politicus aantastte. Alle brieven, rapporten en andere stukken zijn terecht gekomen in het dossier met het nummer PD106043. De ondertitel van het boek luidt dan ook Autobiografie van PD106043 in samenwerking met de AIVD. Inmiddels vermoedt Van Duijn dat het dossier weer geopend is. “Als een soort contraspionage van de AIVD…”