Binnenlandse Oorlog in Suriname
Nederland had in 1986 samen met de Verenigde Staten plannen om Suriname militair binnen te vallen. Minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal en minister van Defensie Hans Hillen melden dat dinsdag, mede namens premier Rutte, in een brief aan de Tweede Kamer. In 1986 was er sprake van de Binnenlandse Oorlog. Een strijd tussen Desi Bouterse en Ronnie van Brunswijk.
p 25 februari 1980 slaagde legerleider Bouterse erin de macht te grijpen in Suriname, dat vijf jaar daarvoor onafhankelijk was geworden. Slechts 16 legerofficieren en een paar schoten waren nodig om de regering van het één op het andere moment de macht te doen overdragen. Bouterse liet twee jaar later, nadat er spanningen waren ontstaan naar aanleiding van stakingen in het land, in de nacht van 7 op 8 december 1982 vijftien critici arresteren. Een dag later werden zij geëxecuteerd. Nederland schort naar aanleiding van de moorden de ontwikkelingshulp aan Suriname op. Onder het militaire regime verslechterde de economische situatie en de politieke vrijheid werd steeds verder beperkt. Armoede, corruptie en zwarte handel zorgde voor grote ontevredenheid in Suriname.
Binnenlandse oorlog
“Toen ik zag (dat) hij alles voor zichzelf deed en niets voor de totale Surinaamse bevolking, heb ik besloten om niet hem door te werken. Hij deed allemaal beloften die hij niet nakwam. Zo veel. Het gaat niet alleen om geld, dat heeft hij ook beloofd, maar niks. Hij heeft ook beloofd dat er weer vrije verkiezingen zouden komen, daar is niks van terecht gekomen.” (Interview met Ronnie van Brunswijk, -Parool 3 november 1986) Onder leiding van Ronnie van Brunswijk, de lijfwacht van Bouterse die was getraind in Cuba, ontstond er in 1986 een guerrilla oorlog. De oorlog draaide om de controle over Oost-Suriname en de controle over de handel in cocaïne. Brunswijk bouwde een opstandelingenleger op, dat het Junglecommando werd genoemd. Dit commando slaagde erin een groot deel van Oostelijk Suriname onder hun hoede te krijgen. Het Surinaamse Nationaal leger van Desi Bouterse nam het op tegen dit guerrillaleger van Van Brunswijk. In de periode van 1986 tot 1989 waren de gevechten het hevigste. Door de oorlog werden met name de Marrons, slaven die in de voorgaande eeuwen de binnenlanden in waren gevlucht, en het Surinaamse binnenland getroffen. Dorpen werden platgegooid, wegen vernietigd en scholen en overheidsgebouwen met de grond gelijkgemaakt.
Moiwana
Op 29 november 1986 vond er een incident plaats in het Oost-Surinaamse bosnegerdorp Moiwana, die bekend staat onder de naam Moiwana'86. Daarbij kwamen circa 50 mensen om het leven, waaronder zwangere vrouwen en kinderen. De aanval werd uitgevoerd door het nationale leger van Suriname, onder leiding van Desi Bouterse. De overlevenden vluchtten met duizenden andere bewoners van het binnenland naar het buurland Frans-Guyana. Soortgelijke misstanden vonden plaats in december 1986 in Albina, op 11 september 1987 in Pokigron, onder het toeziend oog van Nederlandse journalisten en in Apoera in 1990. Ook werd melding gemaakt van het platbranden van het dorp Pokigron op 23 april 1989 door de Junglecommando’s.
Vrede
In de zomer van 1989 werden er voor het eerst vredesonderhandelingen gehouden tussen Desi Bouterse en Ronnie Brunswijk. Twee jaar later, in maart 1991, werd uiteindelijk de vrede getekend in Kourou. Een jaar later, in mei 1992, tekenden het guerrillaleger van Brunswijk en de door Bouterse gesteunde groepen de vrede met de Surinaamse regering, die op 8 augustus 1992 bekrachtigd werd door president Venitiaan. Brunswijk staakte zijn strijd toen ook definitief.
Gevolgen
De oorlog had een stroom van Surinamers op de been gebracht die wilden vluchtten naar buitenland. De economische positie van de marrons is sinds de binnenlandse oorlog bovendien slecht gebleven. Over de slachtoffers van de oorlog zijn geen officiële gegevens bekend.
Leestip:
Surinaams onbehagen – Een sociale en politieke geschiedenis van Suriname 1865-2015
Auteur: Hans Ramsoedh
Uitgever: Verloren
ISBN: 9789087047481
Winkelprijs: €29,–
