Bloody Sunday van de Ierse Onafhankelijkheidsoorlog

Op 30 januari 1972 schoten Britse soldaten veertien katholieke demonstranten neer. Uit later onderzoek blijkt dat de betogers destijds niet gewapend waren waardoor het handelen van het leger niet geoorloofd was. In 1920 kreeg Ierland ook al eens een Bloody Sunday te verwerken in de strijd voor een onafhankelijk Ierland.

Door de Act of Union werd Ierland in 1800 onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. Begin 20e eeuw nam het nationalisme onder de Ierse bevolking toe en werd het verlangen naar een onafhankelijk Ierland steeds groter. Het aantal nationalisten dat radicaliseerde werd daarnaast ook groter. De Ierse radicale nationalisten hadden zich verenigd in het Iers Republikeins leger (IRA). Deze militaire organisatie wilde de Ierse onafhankelijkheid bewerkstelligen. De spanningen tussen de IRA en het Britse leger liepen steeds verder op en op 21 januari 1919 brak de Ierse onafhankelijkheidsoorlog uit. De IRA begon met het voeren van een guerrilla oorlog waar het Britse leger fel op reageerde.

Moordaanslagen IRA

Hoofd van de inlichtingendienst van de IRA, Michael Collins, zette in november 1920 een plan op om verschillende Britse officieren in Dublin om het leven te brengen. Op 21 november 1920 pleegde Collins en andere IRA- leden moordaanslagen op een groot aantal Britse officieren op verschillende plekken in de Ierse hoofdstad. Uiteindelijk kwamen dertien Britten om het leven.

Bloedbad in Croke Park

Later op de dag vond er een voetbalwedstrijd plaats tussen het voetbalteam van Dublin en het voetbalteam Tipperary in stadion Croke Park in Dublin. Vijfduizend mensen kwamen naar het stadion om de wedstrijd bij te wonen. Ondertussen was er een konvooi van Britse veiligheidstroepen onderweg naar het stadion, die naar aanleiding van de gebeurtenissen eerder die dag, de opdracht hadden gekregen om het stadion binnen te vallen. De bedoeling was om het stadion te omsingelen, de uitgangen te bewaken en iedereen in het stadion te fouilleren. De situatie liep echter al snel uit de hand, waarna de soldaten om zich heen begonnen te schieten. Anderhalve minuut was het een complete chaos in het stadion. Dertien toeschouwers werden doodgeschoten. Ook de teamleider van Tipperary, Michael Hogan, kwam om het leven. Daarnaast raakten nog zeventig mensen gewond.

Publieke opinie

De gebeurtenissen op een van de bloedigste zondagen uit de Ierse geschiedenis lieten hun spoor achter. De geloofwaardigheid en het vertrouwen in de Britse troepen werd flink beschadigd. Zo heeft de Bloody Sunday van 21 november 1920 een groot aandeel gehad in het omkeren van de publieke opinie in Ierland, die zich steeds meer tegen het Britse koninkrijk richtte.

Op 30 januari 1972 schoten Britse soldaten in Derry veertien katholieken neer die aan het demonstreren waren tegen de onderdrukking van katholieken in Ierland. Twintig van de oud-soldaten die betrokken waren bij deze schietpartij zijn nu verhoord. In 2010 bleek uit onderzoek dat de demonstranten ongewapend waren en de Britse soldaten fout gehandeld hebben. De oud-militairen kunnen nu eventueel strafrechtelijk vervolgd worden voor moord.