Boko Haram: van kleine school tot islamitisch kalifaat

Op 25 juni 2015 werd bekend dat er tientallen doden zijn gevallen bij een aanval van Boko Haram op de dorpen Hawul en Biu in het zuidelijk deel van Nigeria. Dorpen en steden in Nigeria, Niger, Kameroen en Tsjaad hebben regelmatig te lijden onder het geweld van de islamitische strijders. Het totaal aantal slachtoffers van Boko Haram is sinds 2011 opgelopen tot voorbij de 23.000.

Oprichting Boko Haram

Boko Haram werd in 2002 opgericht door Mohammed Yusuf in Maiduguri (Noordoost-Nigeria). Hij bouwde een religieus complex met onder andere een moskee en een islamitische school. Hoewel dit niet verkeerd lijkt, bleek het een kweekvijver voor islamitische strijders. Het ultieme doel van de organisatie was niet een herziening van het onderwijssysteem, maar de oprichting van een islamitische staat.

‘Westerse Educatie is Verboden'

De officiële naam van Boko Haram is ‘Jama'atu Ahlis Sunna Lidda'awati wal-Jihad’, wat ‘Mensen Gecommitteerd aan de Verspreiding van de Leerstellingen van de Profeet en de Jihad’ betekent. De lokale bevolking noemt de organisatie echter Boko Haram wat ‘Westerse Educatie is Verboden’ betekent.

Westers vs. islamitisch onderwijs

Na de val van het Sokoto Kalifaat (1804-1903) vielen delen van Nigeria, Niger en Kameroen onder Britse, Duitse en Franse heerschappij. Deze landen stimuleerden de ontwikkeling van een Westers onderwijs systeem. Nadat de Europeanen het gebied verlieten en Nigeria in 1960 haar onafhankelijkheid verkreeg, bleef het Westers onderwijs systeem van kracht. Dit tot teleurstelling van de vele moslims die met name in het noorden van Nigeria leefden. Toen Yusuf in 2002 in Maiduguri zijn islamitische school oprichtte, trok dit veel islamitische inwoners aan.

Dood Yusuf

In 2009 pleegde Boko Haram verschillende aanslagen op politiebureaus en overheidsgebouwen in Maiduguri. Dit leidde tot gevechten in de stad, die door het Nigeriaanse regeringsleger werden gewonnen. De stad werd veroverd, de Boko Haram strijders gevangen genomen en Yusuf g

Michelle Obama, First Lady van de VS

eëxecuteerd. Zijn lichaam werd op de staatstelevisie vertoond en het leek erop dat het tijdperk van Boko Haram was afgelopen, maar niets bleek minder waar.

Nieuwe leider & opleving geweld

Een nieuwe leider genaamd Abubakar Shekau stond op. Het geweld ging onverminderd door en bereikte in april 2014 een hoogtepunt, toen meer dan 200 schoolmeisjes werden ontvoerd. Boko Haram werd in 2013 door de VS als een terroristische organisatie bestempeld, omdat het contacten zou hebben met Al-Qaida en een globale jihad teweeg zou willen brengen.

Oprichting kalifaat

In augustus 2014 bereikte de organisatie het hoogtepunt van haar macht. Boko Haram bezette vele dorpen en steden in het noorden van Nigeria en Abudakar Shekau riep een islamitisch kalifaat uit. Hij zei hierover:

Wij zijn een islamitisch kalifaat, we hebben niets met Nigeria. Wij geloven niet in die naam.

Shekau beweerde banden met IS te hebbe aangehaald en de banden met Al-Qaida te hebben verbroken. Hij ziet zijn kalifaat als een onderdeel van het wereldlijke kalifaat dat hij samen met de IS probeert te vestigen.

Ondergang Boko Haram?

In maart 2015 werd bekend dat Boko Haram al zijn bezette dorpen is kwijtgeraakt en is gevlucht naar het Sambisa bos. Een coalitie van soldaten uit Nigeria, Kameroen, Tsjaad en Niger bestrijdt nu de organisatie en hoopt haar zo snel mogelijk op te rollen. Volgens de experts is het echter te vroeg om te zeggen dat het einde van Boko Haram nabij is. Er zijn namelijk nog ongeveer 9.000 soldaten overgebleven en de tactiek van organisatie is veranderd. Ze bezetten geen gebieden meer, maar vallen dorpen aan, doden inwoners, laten verwoestende sporen na en vertrekken vervolgens weer. Of de organisatie zal blijven bestaan zal de toekomst moeten uitwijzen.