Chirurg wijst doodsoorzaak Toetanchamon uit

Toetanchamon was een farao van de 18e Dynastie van het Oude Egypte. Hij leed aan een reeks afwijkingen, waaronder een missende teen en een scheve ruggengraat, en stierf op negentienjarige leeftijd door een onbekende oorzaak. Een chirurg die onderzoek naar de geschiedenis van Toetanchamon heeft gedaan, beweert de oorzaak te weten.

Voorheen werd gedacht dat Toetanchamon stierf ten gevolge van een ontsteking in zijn knie in combinatie met malaria, hoewel er ook theorieën bestaan die onder andere lepra, moord, tuberculose en een slangenbeet als doodsoorzaak stellen. Volgens chirurg Hutan Ashrafian ontbreekt aan elk van die theorieën een belangrijk element, namelijk dat veel van Toetanchamons voorgangers ook jong stierven.

Zowel farao Smenkhkare, vermoedelijk Toetanchamons oom, en Achnaton, vermoedelijk de vader van de jonge farao, stierven op jonge leeftijd. Volgens Ashrafian suggereert dit de mogelijkheid van een erfelijke afwijking. Op basis van historische bronnen heeft de chirurg naar eigen zeggen vastgesteld wat die afwijking is.

Religieuze visioenen

“Het is belangrijk om te weten dat twee van de vijf gerelateerde farao’s in verband zijn gelegd met religieuze visioenen,” aldus Ashrafian. Hij wees uit dat een vorm van epilepsie in de temporale kwabben een aanval kan veroorzaken die hallucinaties en religieuze visioenen teweegbrengen, voornamelijk na blootstelling aan zonlicht.

Die epilepsie zou bovendien uitleggen waarom Toetanchamon en veel van zijn voorouders vrouwelijke kenmerken hadden. De temporale kwabben staan namelijk in verband met de hersendelen die hormonen reguleren. De epileptische aanvallen van deze ziekte staan erom bekend het aantal hormonen in iemands lichaam te kunnen veranderen.

Geen bewijs

Ashrafian brengt deze theorie in verband met een religieuze ervaring die farao Achnaton had. Historische bronnen geven aan dat Achnaton deze ervaring tijdens een zonnige dag had en op basis van het visioen het goddelijke wezen Aton tot hoofdgod probeerde te verheffen. Hiermee zou hij het traditionele polytheïsme verlaten voor het monotheïsme.

Volgens Howard Markel, een medische historicus aan de universiteit van Michigan, is het een “fascinerende en plausibele verklaring,” maar hij zegt ook dat het vrijwel onmogelijk is om de theorie te bewijzen. Er bestaat namelijk geen definitieve genetische test voor epilepsie. “Het is een interessante hypothese, maar daar blijft het bij. Er is geen bewijs,” aldus Markel.

Bron: NewScientist

Dit artikel verscheen ook op Archeologie Online.