Cyrus II de Grote: Stichter van het Perzische Rijk

Op het moment dat hij nog een baby is wordt de Perzische prins Cyrus II al ter dood veroordeeld door de koning van de Meden. Hij weet echter te overleven en slaagt er later zelfs in de Medische koning af te zetten. Vervolgens begint hij aan een reeks grootschalige veroveringen en laat hij zich uiteindelijk kronen tot Cyrus de Grote, Koning van de vier uithoeken van de wereld.

Cyrus II de Grote werd vermoedelijk geboren tussen 600 en 599 voor Christus of tussen 576 en 575 voor Christus. Hij was de oudste zoon van Cambyses I, de koning van Anshan en tegelijkertijd de vazal van Astyages, koning van de Meden. Volgens de Griekse dichter Heredotus had Astyages na de geboorte van Cyrus II een droom waarin hij zag hoe Cyrus hem later af zou zetten. De Medische koning gaf zijn generaal Harpargus daarom opdracht het kind te doden.

Herderszoon

Harpargus kon het echter niet over zijn hart verkrijgen om een kind te vermoorden. Hij besloot de jonge Cyrus te verwisselen met het lichaam van een doodgeboren kind van een lokale herdersfamilie. Lange tijd had Astyages niets in de gaten, totdat ‘herderszoon’ Cyrus op tienjarige leeftijd zelf aan het hof verscheen. De koning van de Meden herkende zijn nageslacht meteen en had door dat Harpargus hem verraden had, waarop hij besloot diens zoon te vermoorden. Vervolgens gaf hij opdracht het vlees van de generaalszoon te grillen en liet hij het tijdens een banket opeten door Harpargus.

Opstand van Cyrus

Het leven van Cyrus werd echter gespaard en hij kreeg toestemming op terug te keren naar zijn biologische ouders. In 559 voor Christus volgde hij zijn vader Cambyses op als koning der Perzen, maar nog steeds als vazal van Astyages. Al snel werd Cyrus echter benaderd door generaal Harpargus, die hem opriep in opstand te komen tegen de Medische koning. In de zomer van 553 voor Christus verklaarden de twee gezamenlijk de oorlog aan Astyages en binnen vier jaar veroverden zij Edbactana, de zetel van het Medische koning.

Koning der Perzen

Cyrus liet zich uitroepen tot koning van het nieuwe Perzische rijk, met Harpargus als een van zijn belangrijkste generaals. Vervolgens dwong hij alle vazallen van het Medische rijk een eed van trouw aan hem af te leggen, waardoor hij in een klap de macht kreeg over een groot gebied. Over het lot van Astyages is niets zeker, maar sommige bronnen vermelden dat Cyrus de voormalige koning in leven liet en hem benoemde als satraap (gouverneur) van een provincie.

Oorlog tegen Lydië

In het voorjaar van 547 voor Christus werd het Perzische rijk aangevallen door de legers van Croesus, de koning van Lydië. Hij slaagde erin enkele Perzische steden te veroveren, maar werd daarna al snel teruggedreven door de legers van Cyrus tijdens de bloederige slag van Pteria. Beide heersers realiseerden zich dat ze versterkingen nodig hadden en riepen hun bondgenoten op meer troepen te sturen. Uiteindelijk wist Cyrus sneller een nieuw leger op de been te brengen, wat hem een groot voordeel opleverde.

Slag van Thymbra

Later dat jaar ontmoetten beide heersers elkaar wederom op het slagveld, ditmaal bij de stad Thymbra. Voor de slag gaf Harpargus Cyrus het advies om de dromedarissen voor het leger te zetten, aangezien de Lydische paarden niet gewend waren aan de geur van de beesten. De strategie bleek succesvol: de cavalerie van de Lydiërs sloeg op de vlucht en het leger van Cyrus won de slag. Koning Croesus werd gevangen genomen en een jaar later veroverde Cyrus de Lydische hoofdstad Sardis.

Neo-Babylonische rijk

In het jaar 540 voor Christus organiseerde Cyrus vervolgens een invasie van het Neo-Babylonische rijk. Na een grote overwinning bij de slag om Opis, waar 200.000 Perzen het opnamen tegen ‘slechts’ 70.000 Babyloniërs, ondervond hij verder maar weinig verzet. Op 29 oktober arriveerde Cyrus in de hoofdstad Babylon, waar hij de Babylonische koning Nabonidus gevangen nam. Vervolgens liet hij zich uitroepen tot ‘Koning van de vier uithoeken van de wereld.’

Dood en nalatenschap

Ondanks deze indrukwekkende titel was Cyrus nog niet tevreden met zijn veroveringen. Na de val van Babylon trok de Perzische koning naar de Kaspische zee, waar hij de nomadische stam van de Massageten wilde onderwerpen. Volgens Herodotus kwam Cyrus vervolgens om het leven tijdens een grote veldslag, maar precieze details over zijn doodsoorzaak ontbreken. In ieder geval werd hij in 530 voor Christus opgevolgd door zijn oudste zoon Cambyses II. Op het moment van zijn dood heerste Cyrus de Grote over het grootste rijk dat de geschiedenis tot dan toe gekend had.