De geschiedenis van de klimaattop

De Klimaatconferentie van de Verenigde Naties, in de volksmond beter bekend als de klimaattop, is een jaarlijks terugkerende conferentie om het vraagstuk van klimaatverandering te bespreken. De deelnemende landen vergaderen over maatregelen die moeten worden genomen om de gevolgen van klimaatverandering te beperken of te voorkomen. Er zijn 197 deelnemende landen tijdens de klimaattop, deze deelnemende landen vallen onder de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC).

Wereldtop

Sinds 1972 wordt er elke tien jaar een Wereldtop gehouden. Dit is een bijeenkomst van wereldleiders, georganiseerd met hulp van de Verenigde Naties, om duurzame ontwikkeling op mondiaal niveau te stimuleren. Op deze Wereldtop in 1992 werd de UNFCCC opgericht. 154 landen ondertekenden het UNFCCC, waarbij de landen met elkaar afspraken om de broeikasgassen in de lucht te verminderen. De ontwikkelde landen zouden hierbij het voortouw moeten nemen. 

Eerste klimaattop

Sinds 1995 organiseert de UNFCCC elk jaar de klimaattop om de vooruitgang te bespreken en om nieuwe maatregelen te treffen. De eerste hiervan was in Berlijn in 1995. Tijdens deze eerste klimaattop werden de verantwoordelijkheden van de deelnemende landen verder uitgewerkt. Ook werden er hulporganen opgericht samen met een proeffase voor gezamenlijke projecten.

Kyoto-protocol

Na de eerste klimaattop in Berlijn zijn een aantal belangrijke verdragen afgesloten. De eerste hiervan was het Verdrag van Kyoto in 1997. Hierin worden de verplichtingen tot vermindering van broeikasgassen geschetst. Ook werden er afspraken gemaakt over emissiehandel, schone ontwikkelingsmechanismes en gezamenlijke implementatie. Het verdrag stelt dat de ontwikkelde landen meer verantwoordelijkheid dragen omdat zij de grootste veroorzaker zijn van de uitstoot van broeikasgassen en zij economisch welvarender zijn. De Verenigde Staten ondertekende het verdrag wel, maar lieten na de overeenkomst te ratificeren. Ook stapte Canada in 2012 uit het verdrag. Alle andere ontwikkelde landen hebben het verdrag wel geratificeerd.

Parijs Akkoord

Het meest bekende resultaat van de klimaattop is waarschijnlijk het Parijs Akkoord van 2015. Dit akkoord heeft als langetermijndoel om de stijging van de wereldwijde gemiddelde temperatuur tot maximaal 2 graden Celsius boven het pre-industriële niveau te houden. Mocht de stijging beperkt worden tot 1,5 graden Celsius, dan zou dit de risico’s en effecten van klimaatverandering aanzienlijk verminderen. Het akkoord beoogt ook het aanpassingsvermogen te vergroten voor elk deelnemend land. Elk land moet de bijdrage bepalen die het levert om de opwarming van de aarde tegen te gaan en moet deze regelmatig rapporteren. 195 landen hebben het verdrag ondertekend. De Verenigde Staten, die verantwoordelijk is voor 36,1% van de co2-uitstoot van de ontwikkelde landen, stapt echter vanaf 2020 uit het verdrag.

Klimaattop 2019

De klimaattop van 2019 werd in Madrid gehouden, maar zou aanvankelijk in Brazilië plaatsvinden. De Braziliaanse president Bolsonaro besloot echter om de conferentie niet meer te organiseren. Vervolgens zou de klimaattop plaatsvinden in Chili, maar vanwege de Chileense protesten eind 2019 trok het land zich terug als gastheer. Als gevolg werd de locatie van de bijeenkomst verplaatst naar Madrid. Tijdens de klimaattop in de Spaanse hoofdstad werd onder andere bekend gemaakt dat de ijskappen van Groenland zeven keer zo snel smelten als in de jaren ’90 en dat het zuurstofgehalte in de zeeën ongekend snel afneemt.

Voor de klimaatconferentie van 2021 in Glasgow waren de verwachtingen hooggespannen. Dat was vooral te danken aan het feit dat de conferentie kort na de Amerikaanse presidentsverkiezingen zou plaatsvinden. Het resultaat viel echter tegen. 

Leestip:

Klimaat en atmosfeer in beweging – Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis 2008
Redacteuren: Adriaan M.J. de Kraker en Henny J. van der Windt
ISBN: 9789038215037
Uitgever: Verloren
Winkelprijs: €19,–

Bestel het Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis 2008

Bronnen:

• Britannica: United Nations Conference on Environment and Development
• UNFCCC: Berlin Climate Change Conference March 1995
• UNFCCC: Kyoto protocol
• UNFCCC: The Paris Agreement
• The Guardian: Greenland ice melting seven times faster than in 1990s
• The Guardian: Oceans losing oxygen at unprecedented rate experts warn

Afbeelding:

• Greenpeace bij de ingang van de Verenigde Naties met een spandoek "We Will Move Ahead" in 2016 via Wikimedia Commons
• Wereldleiders op de klimaattop van 2015 via Wikimedia Commons