De omzwervingen van Aeneas

De Griekse dichter en zanger Homerus (800 – 750 v. Chr.) is voornamelijk bekend om zijn twee epische gedichten de Ilias en de Odyssee. De Romeinse dichter Vergilius (70 – 19 v. Chr.) schreef een werk dat even beroemd moest worden als de twee werken van Homerus, namelijk de Aeneis over Aeneas. Dit is zijn bekendste werk en is een groot heldendicht waarin de glorie van Rome en Romes oorsprong en verleden wordt bezongen in maar liefst twaalf boeken.

De Aeneis verhaalt over de omzwervingen van de Trojaanse held Aeneas na de ondergang van Troje en de lange strijd die hij in Italië moest voeren om het onvermijdelijke lot te kunnen vervullen: de stichting van een nieuw rijk, het machtige Romeinse Rijk. De redactie besloot om een blik te werpen op Aeneas en zijn verhaal.

Geboorte en jeugd

Aeneas werd volgens de verhalen geboren uit een vereniging van een sterfelijke man, Anchises, en een godin, Aphrodite. Sommigen zeggen dat het Zeus zelf was die Aphrodite prikkelde om samen te gaan met een sterfelijke. Aphrodite kwam naar Anchises toe in de vorm van een beeldschoon meisje en deed zich voor als een sterfelijke vrouw – de dochter van een man genaamd Otreus. Ze legde aan de ongelovige Anchises uit dat ze zijn taal sprak omdat ze opgevoed was door een verpleegster uit Troje. Toen Anchises en Aphrodite de liefde hadden bedreven, maakte zij aan hem haar ware identiteit bekend. Anchises vreesde dat de goden hem zouden vernietigen voor het slapen met een godin. Aphrodite stelde Anchises echter gerust en vertelde hem dat de goden hem mochten en dat niks met hem zou gebeuren door hun bescherming, mits hij zou zeggen dat hun kind een nakomeling van een nimf was.

Gewond in de strijd

Tijdens de Trojaanse oorlog (1260 – 1180 v. Chr.) werd Aeneas verwond door Diomedes, de koning van Argon in de oorlog, en raakte hij bewusteloos. Als zijn moeder hem niet had gered zou hij gestorven zijn. Aphrodite zelf was ook gewond geraakt door Diomedes, maar toen nam de god Apollo de bescherming voor Aeneas over van Aphrodite. Hij haalde hem uit de strijd en bracht hem naar zijn tempel. In het heiligdom verzorgden de goden Leto en Artemis Aeneas en maakten ze hem zelfs sterker. Voor degenen die vochten maakte Apollo een geest van Aeneas, zodat de vechtende Achaeërs en Trojanen elkaar zouden vermoorden, totdat de echte Aeneas hersteld was om terug te keren op het slagveld.

Aeneas en de val van Troje

Toen de Achaeërs de stad binnenkwamen zat Aeneas nog in het heiligdom van Troje, dat met een eigen muur gefortificeerd was. Daar boden de Trojanen nog enige weerstand tegen de vijand, waardoor vele Trojanen het overleefden of aan slavernij ontsnapten. De stad was uiteindelijk verloren, maar Aeneas had nog de tijd om vrouwen, ouderen en kinderen uit de stad te leiden door ze op een weg naar de berg Ida te zetten. De Achaeërs waren te druk bezig met het veroveren van het heiligdom, daardoor gaven ze geen aandacht aan de ontsnappende menigte. Aeneas en het restant van het Trojaanse leger verdedigden de citadel totdat Neoptolemus, de zoon van de beroemde Achilles, het wist te veroveren. Aeneas en zijn familie werden gespaard en mochten de stad veilig verlaten. Vanaf een afstand zagen ze hoe de stad Troje werd afgebrand.

Aeneas’ omzwervingen

Aeneas besloot om samen met zijn familie en de overlevenden op de berg Ida een vloot te bouwen om op een lange avontuurlijke reis te gaan. Hij voer eerst naar Thracië, waar hij de geest van Polydorus (de zoon van de laatste koning van Troje) ontmoette. Vervolgens werd Aeneas ontvangen door Anius, de koning van Delos, waar hij bij de tempel van Apollo instructies kreeg om naar Kreta te gaan. Eenmaal op Kreta aangekomen kwamen ze ziekte en hongersnood tegen. Ze besloten om het eiland weer te verlaten. De goden hadden hem geopenbaard om naar Italië te gaan, maar de vloot werd onderweg geplunderd. Uiteindelijk kwamen ze op Sicilië aan en wilde men doorvaren naar het hart van Italië, maar een storm van de godin Hera zorgde ervoor dat ze in de stad Carthago in Libië aankwamen. Na een liefdesaffaire met koningin Dido van Carthago, kwam Aeneas eindelijk aan in de haven van Caieta in Italië.