De plenaire zaal

Bij het ontwerp van de zaal keek De Bruijn vooral naar de politiek als schouwspel. De zaal heeft de halfronde vorm van een amfitheater en is zo ontworpen dat tv-camera’s het debat goed kunnen vastleggen. Op de publieke tribune kunnen bijna 300 mensen zitten. De halfronde vorm van de zaal zou ook beter passen bij de Nederlandse politieke cultuur dan de oude zaal, waarin twee helften van de Kamer tegenover elkaar zaten als blokken. In het Nederlandse systeem regeren altijd meerdere partijen samen en ligt de halfronde vorm volgens De Bruijn meer voor de hand.

Blauwe zetels in de vorm van een tulp

Het interieur verwijst naar het Nederlandse landschap. De vloerbedekking is groen, zoals het Nederlandse weidelandschap. Het plafond is grijsblauw, zoals de Nederlandse lucht. De blauwe zetels van de Kamerleden hebben de vorm van een tulp. In de achterwand zijn openingen, wat het theatrale karakter van de zaal versterkt. Al was het maar omdat belangrijke hoofdrolspelers, zoals ministers, tussen deze coulissen ten tonele kunnen verschijnen.

Voorin de zaal zit aan de ene kant de voorzitter, vlak daarnaast staat het spreekgestoelte. Aan de andere kant van het spreekgestoelte, in ‘Vak-K’, zit de leden van het kabinet. Tegenover de voorzitter en het kabinet staan de interruptiemicrofoons voor de leden van de Tweede Kamer. Interrupties lopen allemaal via de voorzitter, die het woord verleent en ontneemt. Het gezichtspunt van de voorzitter is ook bepalend voor de indeling van de zaal. Linkse partijen zitten links van de voorzitter, rechtse partijen rechts. Die indeling is voor veel discussie vatbaar. Dat is na verkiezingen ook steevast het geval. Verder zijn de plekken op de voorste rij altijd inzet van strijd. Er zijn vooraan maar twaalf stoelen en wie daar zit is het beste zichtbaar op televisie.

Artikel afkomstig uit het boek

Tussen het spreekgestoelte en de interruptiemicrofoons staat de tafel voor medewerkers van de Dienst Verslag en Redactie. Zij zorgen voor de woordelijke verslagen van alle vergaderingen, de Handelingen. De medewerkers wonen vijf minuten van de vergadering bij en hebben dan een uur de tijd om hun verslag te maken. In de zaal proeven ze vooral de sfeer. Voor het uitwerken van het verslag zijn ook geluidsopnamen beschikbaar. Tegen de achterwand van de zaal staan een paar bankjes voor de bodes. Zij zorgen onder andere voor het ronddelen van stukken en het bezorgen van briefjes van Kamerleden en ministers.

Ministers en staatssecretarissen overzien vanaf hun zitplaats de hele zaal. Ook kijken ze recht naar het vak achter de rechtse fracties, waar ambtenaren zitten die de bewindslieden ondersteunen. Ooit werd in de zaal een modern communicatiesysteem aangelegd, waarmee deze ambtenaren berichten konden sturen aan hun politieke bazen. Het systeem heeft nooit erg goed gewerkt. Tegenwoordig gaat het berichtenverkeer vooral via mobiele telefoons, maar ook nog via de aloude briefjes.

Wat volgens velen in de zaal ontbreekt is een elektronisch stemsysteem. De Kamer stemt bij handopsteken en de voorzitter telt de stemmen. Dat tellen gebeurt vooral door naar de fracties te kijken. In vrijwel alle gevallen stemmen de leden van dezelfde partij met elkaar mee. Als er twijfel is of als Kamerleden het belangrijk vinden het stemgedrag precies vast te leggen wordt er hoofdelijk gestemd.

Het ontwerp van De Bruijn mag dan wel verwijzen naar het Nederlandse landschap, hij zag af van het gebruik van nationale of historische symbolen. Toch kwam er in 2010 een extra symbool in de zaal: voor de stoel van de voorzitter werd een grote versie van het logo van de Tweede Kamer aangebracht, met daarin de Nederlandse leeuw. Dit logo van de Kamer was al wel te vinden op de blauwe stoelen van de Kamerleden.