De War on Drugs: kritiek uit Colombia

Op 11 december 2016 ontving Juan Manuel Santos, de president van Colombia, de Nobelprijs voor de Vrede. Deze ontving hij naar aanleiding van de vredesafspraken tussen Colombia en de FARC (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia. Tijdens zijn acceptatiespeech riep hij de wereld op om na te denken over de ‘war on drugs’. De zerotolerance houding in de war on drugs heeft volgens hem meer schadelijke dan positieve gevolgen.

War on Drugs

De term ‘war on drugs’ ontstond in 1971 onder de Amerikaanse president Richard Nixon. Alleen het verbieden van drugsgebruik in de Verenigde Staten was niet genoeg. De productie van drugs moest volgens hem ook bij de bron aangepakt worden, in Zuid- en Midden-Amerika. Binnen de V.S. werden programma´s ingevoerd om druggebruik tegen te gaan en strenger te bestraffen. Vooral vanaf het presidentschap van Reagan (1981-1989) ging het aantal gevangenen voor geweldloze overtredingen die te maken hadden met drugs omhoog. In 1981 waren er 50.000 van zulke gevangenen in Amerika, in 1997 waren dit er al 400.000.

Drugproductie in Zuid-Amerika

Een groot deel van de in Amerika geconsumeerde drugs is afkomstig uit Zuid-Amerika. Het was dan ook hier dat de meeste operaties tegen drugs plaatsvonden. Belangrijke operaties vonden plaats in Panama, Colombia, Mexico en andere Midden-Amerikaanse staten.  President Santos van Colombia stelde tijdens zijn speech bij de uitreiking van de Nobelprijs dat het Colombia is dat het meest geleden heeft onder de war on drugs. In Colombia was Amerika actief met het Plan Colombia programma.

Plan Colombia

Dit programma hield de steun in van de V.S. voor de Colombiaanse overheid in haar strijd tegen groeperingen die aan drugshandel en productie deden. Deze steun, ter waarde van honderden miljoenen dollars, bestond uit militaire training, materieel en hulp. Verschillende Amerikaanse bedrijven uit de privésector sloten contracten met de Colombiaanse regering. Met deze steun werd onder andere de strijd tegen de Colombiaanse FARC versterkt. Deze groepering werd ervan beschuldigd op grote schaal aan drugsproductie en handel te doen. Militairen uit Colombia werden getraind aan de US Army School of the Americas, een school waar de V.S. officieren uit Zuid-Amerikaanse landen opleidde.

Veel officieren die aan deze school opgeleid werden waren later betrokken bij schendingen van de mensenrechten. De strijd in Colombia tegen de FARC heeft geleid tot 260.000 doden en miljoenen ontheemden. In andere landen greep de V.S. nog veel directer in. Zo vond in Panama een daadwerkelijke militaire invasie plaats in 1989. 25.000 Amerikaanse militairen namen hieraan deel.

Herzien van de war on drugs

Volgens Santos moet de aanpak van de wereld in de war on drugs nu dus herzien worden. Hij stelde dat het onlogisch is dat boeren in Colombia gearresteerd worden en gevangenisstraffen uitzitten voor het verbouwen van marihuana,  terwijl het intussen in acht staten van Amerika legaal is om marihuana te verbouwen en consumeren. Santos: “De manier waarop de war on drugs gevoerd wordt is misschien wel schadelijker dan alle huidige oorlogen samen.”