Dries van Agt en zijn hartstocht voor de wielersport

Dries van Agt en Joop Zoetemelk gaven donderdagochtend 6 juni 2013 het startsein voor de Alpe D’HuZes. Dries van Agt kreeg de eer vanwege zijn grote liefde voor de wielersport, die hij al op jonge leeftijd ontwikkelde toen hij op weg naar school lange fietstochten maakte met zijn vrienden. De wielersport werd naar eigen zeggen zijn ‘tophobby’ tijdens zijn politieke carrière vanaf de jaren ’70, waar hij menig bespreking in Den Haag liet schieten om wielerevenementen bij te wonen.

In 1971 deed Van Agt zijn intrede in de Nederlandse politiek als progressief bekendstaande jurist. Hij werd voor twee jaar minister van Justitie voor de Katholieke Volkspartij (KVP) in het kabinet-Biesheuvel I en Biesheuvel II. Daarna werd hij opnieuw benoemd tot minister van Justitie in het kabinet-DenUyl, waar hij tevens de rol van vicepremier vervulde. In 1977 werd van Agt als CDA-leider minister-president van drie opeenvolgende kabinetten.

Fietsvariant Elfstedentocht

Van Agt hervond zijn passie voor het wielrennen ten tijde van de Molukse kapingen in de jaren ‘70. Hij was op dat moment minister van Justitie en stond onder persoonlijke beveiliging. Een van zijn beveiligers bleek een vervent wielrenner en wist Van Agt te enthousiasmeren voor de fietsvariant van de Elfstedentocht. Van Agt besloot op de uitdaging in te gaan, en raakte vanaf dat moment onlosmakelijk verbonden met de wielersport.

Tour de France

Tijdens het minister-presidentschap van Van Agt won Joop Zoetemelk op 20 juli 1980 de Tour de France. Dries van Agt feliciteerde hem op de Champs-Élysées met een flinke omhelzing. Volgens van Agt had dit destijds een positieve uitwerking op de landelijke verkiezingen, want hij steeg direct in de opiniepeilingen. In hoeverre dit daadwerkelijk wat te maken had met de gedenkwaardige omhelzing van de minister-president valt moeilijk te herleiden. Hoe dan ook was het effect maar van korte duur, want al vrij snel daalde Van Agt weer in de opiniepeilingen, zo blijkt uit cijfers van TNS-NIPO.

Ronde van Boxmeer

Als demissionair minister van Justitie onderbrak van Agt in 1980 tijdelijk de kabinetsformatie om het startschot te lossen bij de Ronde van Boxmeer. Van Agt voelde zich naar eigen zeggen ‘zeer verbonden’ met deze wielerwedstrijd, en wist met een smoes dat hij nog staatszaken moest doen weg te komen. Omdat van Agt uiteindelijk veels te laat terug kwam in Den Haag, werd hij de volgende ochtend door koningin Beatrix op het matje geroepen. Daar stelde de koningin Van Agt de vraag waarom hij bij de Ronde van Boxmeer was en niet in Den Haag om een kabinet te vormen. Hierop kon van Agt slechts uitbrengen: “Majesteit, dat kan ik u niet uitleggen, want hier stuiten we op het wezenlijke verschil tussen Rome en de reformatie”, waarop de koningin in lachen uitbarstte. Twee jaar later bedankte Van Agt voor een nieuw premierschap van een kabinet met de VVD, en nam hij afscheid van de Nederlandse politiek.

Opvallende verschijning

Als Nederlandse politicus viel Dries van Agt erg op door zijn grote liefde voor de wielersport. Van Agt wekte hierdoor vaak de indruk dat hij zich niet voldoende interesseerde voor de Nederlandse politiek en eigenlijk liever iets anders had gedaan. Omdat hij zo ‘gewoon’ leek vonden mensen hem gek genoeg juist betrouwbaarder overkomen dan andere politici. Ook door zijn niet-alledaagse verschijning en opmerkelijke taalgebruik werd Van Agt door velen positief ontvangen en beschreef men hem als bourgondisch, kleurrijk en slim. Anderen beschouwden hem door zijn bijzondere houding juist onberekenbaar en irritant.

Na zijn loopbaan in de Nederlandse politiek werd van Agt commissaris van de Koningin in Noord-Brabant en in 1987 accepteerde hij een functie bij de Europese Gemeenschap. De 82-jarige oud-premier koestert nog altijd een liefde voor het wielrennen. Vorig jaar schreef hij met zijn zoon Frans het boek ‘op weg naar de Alpe d’Huez’. De opbrengst gaat naar de initiatiefnemer van de Alpe d’HuZes Peter Kapitein en zijn strijd tegen kanker. Meer dan 4000 Nederlanders beklimmen dit jaar de Alpe d’Huez om geld op te halen voor onderzoek tegen kanker.