Eerbetoon met een gezicht: Amerikaanse oorlogsbegraafplaats Margraten

Nicholas D. Puglia was drieëntwintig jaar en beginnend bakker in New York toen hij zich aanmeldde voor het Amerikaanse leger. Het was 9 maart 1943. Anderhalf jaar later bevond hij zich in het heetst van de geallieerde strijd tegen het verliezende Duitsland. Op 2 november 1944 opereerde hij de radio van een bommenwerper die de Duitse Leuna olieraffinaderij moest bombarderen. Het vliegtuig werd geraakt door Duits luchtafweergeschut en ontplofte. Nicholas overleefde het niet. Hij ligt samen met de rest van de bemanning en 6300 landgenoten begraven in het Limburgse Margraten. Sinds kort hebben zij bijna allemaal weer een gezicht: ze worden geëerd door hun levensverhaal en foto te delen met de volgende generatie.

De geallieerde opmars

Drie maanden na de succesvolle landing op de stranden van Normandië, waren de geallieerden in september 1944 al doorgedrongen tot Maastricht en Aachen. Tijdens de beroemde ‘Operatie Market Garden’, het ‘Ardennenoffensief’ en de geallieerde doorbraak richting Berlijn in de maanden daarna verloren veel Amerikaanse soldaten hun leven. Omdat de soldaten niet op vijandelijk grondgebied begraven wilden worden, werd al gauw gezocht naar een geschikte plek rond het bevrijde Maastricht.

Ereschuld

Toen kapitein Joseph Shomon aanklopte bij de gemeente Margraten, willigde de burgemeester zijn verzoek direct in en kreeg het Amerikaanse leger 26 hectare grond voor de begraafplaats in bruikleen. De gebruikers van de grond – pachters en eigenaren – werden met dat besluit overvallen en hadden soms amper de tijd om hun oogst er nog weg te halen. Desondanks was de lokale Limburgse bevolking – dankbaar voor de bevrijding – de Amerikanen toeschietelijk en goedgezind. Op drukke dagen werden soms meer dan 500 gesneuvelden aangeleverd. Dan hielpen de inwoners van Margraten het Amerikaanse team met begraven. In januari 1945 werd het Burger Comité Margraten USA Begraafplaats opgericht. Met het initiatief werd geld ingezameld voor bloemen en missen voor de overledenen en een bezoekerscentrum. Ook werd een project opgestart dat mensen in staat stelde een graf te adopteren.

Stichting De Gezichten van Margraten

De begraafplaats – de enige voor Amerikaanse soldaten in Nederland – wordt jaarlijks door 150.000 bezoekers bezocht. Hoewel de witte kruisen, die er inmiddels op het keurige grasveld staan, een vreedzaam en eervol geheel vormen, is Stichting De Gezichten van Margraten in 2009 aan het werk gegaan om de gestorvenen uit de anonimiteit te halen. Gaandeweg krijgt iedere soldaat een persoonlijke herdenkingspagina met foto en informatie in een online database, zodat ‘zij die tijdens de Tweede Wereldoorlog hun leven opofferden voor de vrijheid van anderen’ niet worden vergeten. Nicholas D. Puglia, die jonge bakker uit New York, was het 5000e succes van het eervolle project.