Encyclopaedia Britannica stopt met boekvorm
De Encyclopaedia Britannica zal niet meer in boekvorm verschijnen, na 244 jaar van publicaties. Het is de oudste Engelstalige encyclopedie die nog in de omloop is. De uitgaven zijn echter niet meer winstgevend, en de Amerikaanse uitgever zal zich volledig gaan richten op de digitale versie van de Britannica. De eerste publicatie van de Encyclopaedia Britannica verscheen tussen 1768 en 1771 in Edinburgh als een driedelige encyclopedie.
In de loop der tijd namen de samenstellers steeds meer kennis in de Britannica op, totdat de uitgave in het begin van de 19e eeuw wel twintig delen telde. In de loop der tijd namen de samenstellers steeds meer kennis in de Britannica op, totdat de uitgave in het begin van de 19e eeuw wel 20 delen telde. Een bijzondere lezer van de encyclopedie was de Shah van Perzië Fat’h Ali, die in 1797 een Britannica cadeau had gekregen. Hij las de dikke derde editie geheel uit, en liet zijn aanspreektitel vervolgens veranderen in: “Meest Geduchte Heer en Meester van de Encyclopaedia Britannica”. Andere liefhebbers waren bijvoorbeeld de schrijvers Arthur Conan Doyle en George Shaw. En tijdens zijn vijf maanden durende trip naar de Zuidpool droeg Evelyn Byrd de Britannica bij zich als leesmateriaal.
De encyclopedie verkreeg veel erkenning en faam en de informatie was van hoge kwaliteit. Begin twintigste eeuw kreeg de Britannica kortere en simpelere artikelen, om een groter publiek aan te spreken in onder meer Noord-Amerika. De Encyclopaedia Britannica was de eerste die vanaf 1933 het principe van continue revisie toepaste. Beroemde auteurs die een bijdrage leverden aan de Britannica waren bijvoorbeeld Albert Einstein en Leon Trotsky. Volgens een vastgesteld schema werden alle artikelen voorzien van de laatste kennis en werd het geheel periodiek uitgegeven in nieuwe versies. Er kwam mettertijd echter steeds meer kritiek op de encyclopedie. Zo zou de Britannica vaak verouderde informatie bevatten. Daarnaast kwam er kritiek op de expertise van de auteurs, namen als Albert Einstein en Leon Trotsky buiten beschouwing gelaten.
Virginia Woolf en anderen bekritiseerden de encyclopedie ook voor het bevatten van ouderwetse meningen over kunst, literatuur en sociale wetenschap. Ook racisme en seksisme zijn als kritiekpunten gehoord. Zo stond er in de elfde editie over de Ku Klux Klan dat het een groep was die het blanke ras beschermde en de orde van het Amerikaanse Zuiden na de Amerikaanse Burgeroorlog wilde herstellen. En de encyclopedie vermeldde “the need to control the negro”, en “the frequent occurence of the crime of rape by negro men upon white women”. Ook had Britannica een grote staf aan vrouwelijke auteurs, die geen erkenning kregen voor hun bijdragen.
Willem Smelle schreef al in de eerste editie van de encyclopedie: “Men who are acquainted with the innumerable difficulties of attending the execution of a work of such an extensive nature will make proper allowances. To these we appeal, and shall rest satisfied with the judgment they pronounce.” Over het algemeen werd de kwaliteit altijd als zeer hoog beschouwd en zijn racisme en seksime er niet meer in terug te vinden. Hoe dan ook, de Britannica is niet meer. Tenminste, niet meer op papier dus. Online blijft de Britannica volop aanwezig op de site: www.britannica.com. De overstap kan gezien worden als onderdeel van een algeheel proces van digitalisering van informatie en boekmateriaal.
