Flitspalen betwijfeld en gehaat

Flitspalen en controles brengen de snelheid van automobilisten nauwelijks omlaag, zo kopt nu.nl vandaag na een onderzoek in dagblad Trouw. De eerste flitsers, (alleen voor roodlicht) werd in 1965 geplaatst. Sindsdien is het apparaat uitgegroeid tot één van de meest gehate Nederlandse uitvindingen ooit.

De flitspaal is uitgevonden door de Nederlander Maurice Gatsonides, rallyrijder en winnaar van de rally van Monte Carlo in 1953. In de autosport was behoefte aan een betrouwbare snelheidsmeter en het was Gatsonides die er een bouwde: de Gatsometer.

Rubberslang en chronometer

Het apparaat bestond uit twee over de weg liggende slangen met een chronometer ertussen. Raakte een auto de eerste slang, dan startte de tijd, bij het raken van de tweede slang stopte die weer. Vervolgens werd aan de hand van de verlopen tijd de snelheid berekend. Het systeem met de rubberslangen wordt tegenwoordig nog wel gebruikt om het aantal auto's dat over de weg rijdt bij te houden. In 1958 begon Gatsonides met zijn bedrijf Gatsometer B.V. de snelheidsmeter te verkopen. In Engeland staat de camera daarom ook bekend als de 'Gatso'. Gatsometer bouwde ook klokken voor zwemwedstrijden.

Van roodlicht naar snelheidsmeting

Met het toenemend autoverkeer in de jaren '60 zag de Nederlandse overheid ook wel iets in de snelheidsmeter. In 1966 werden de eerste roodlichtcamera's in Nederland geplaatst. De eerste stond in Haarlem. In eerste instantie nog met het rubberslangsysteem, maar in 1971 kwam een nieuwe versie van de Gatsometer op de markt die met lussen werkte. Het zou nog tot 1980 duren voor de eerste snelheidscontrole met radar werd geïntroduceerd, toen vanwege de grootte van de apparatuur nog ingebouwd in een voertuig. Maar de opmars van de technologie maakte verkleining spoedig mogelijk: in 1982 werd voor het eerst 'geflitst' met een mobiel apparaat dat naast de snelweg kon worden opgesteld. In 1988 volgde de gecombineerde roodlicht-snelheidscontrolecamera.

Nut betwijfeld

Inmiddels zijn er in Nederland meer dan 1400 flitspalen. De technologie is verkocht aan meer dan 60 landen. Een succesvol product dus, maar de meeste mensen hebben een hekel aan het apparaat. Bovendien wordt het officiële nut: bevordering van de verkeersveiligheid, door velen betwijfeld. Trouw heeft het nu onderzocht. Het blijkt dat veel mensen vlak voor de camera op de rem trappen en vervolgens weer flink doorrijden.

Afbeeldingen:

• Foto: Willem_90 [Public domain], via Wikimedia Commons