Gekaapte brieven uit de 17e en 18e eeuw online

Zo’n 3.000 brieven, die in de 17e en 18e eeuw tijdens de oorlogen tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Engeland in Engelse handen vielen, zijn online verschenen. Deze brieven bevinden zich in het archief van het Engelse High Court of Admiralty, waar zij ooit als oorlogsbuit belandden. De brieven zijn door medewerkers en vrijwilligers van het Meertens Instituut nauwkeurig overgezet.

De ‘gekaapte brieven’ bevonden zich aan boord van Nederlandse schepen, die tijdens de Eerste (1652-1654), Tweede (1665-1667), Derde (1672-1674) en Vierde (1781-1784) Engelse Oorlogen in handen van de Engelsen vielen. Ongeveer de helft van de brieven bestaat uit zakelijke post, waaronder brieven over de suikerplantages op Suriname, theeplantages op Indonesië en factorijen in Kanton en Colombo. Zij geven uitgebreide informatie over scheepsbewegingen en de handel. De slavernij is een onderwerp dat in veel van de plantageoverzichten naar voren komt.

Naast de zakelijke post bevinden zich ook veel persoonlijke boodschappen onder de gekaapte brieven. Zo wordt ondermeer duidelijk hoe gewone burgers dachten over het Rampjaar 1672, toen de Republiek werd aangevallen door Frankrijk, Engeland en de bisdommen Münster en Keulen. Huisvrouw Jetien Jans noemde dit jaar bijvoorbeeld een “bedroefde tijt”. Daarnaast zitten er veel persoonlijke brieven van zeelui aan het thuisfront, en andersom, tussen de collectie. Jans laat bijvoorbeeld weten dat zij al zestien brieven aan haar man Aerien Jacopsen heeft gestuurd, maar er maar drie terug heeft gehad.

De 3.000 brieven zijn sinds 1 december 2011 door 110 vrijwilligers nauwkeurig gelezen en overgetikt. Een bemoeilijkende factor bij het werk waren de vele afkortingen die in de brieven werden gebruikt. Omdat mensen snel wilden schrijven, of omdat het papier op was, gebruikten zij allerlei verkortingen. Zo kon m. staan voor zowel de oude vochtmaat muts als voor de landmaat morgen, maar ook voor de woorden merk en maakt. Een andere afkorting die vaak terugkomt is DGG, wat waarschijnlijk staat voor Die God Geleide.

 De brieven zijn hier te bekijken.

Leestip:

Levenstekens – Gekaapte brieven uit het Rampjaar 1672
Auteur: Judith Brouwer
Uitgever: Verloren
ISBN: 9789087044053  
Prijs: €35,–

Bestel Levenstekens