Geschiedenis van ‘bezet’ Venetië
Op 27 augustus meldde het NRC dat in Venetië steeds meer stemmen opkomen voor onafhankelijkheid. Volgens opiniepeilingen is de meerderheid van de 4,8 miljoen inwoners van de regio Veneto – waarin de stad ligt – voor afscheiding van Italië. Om onafhankelijkheid te bewerkstelligen heeft men het plan opgevat om te stoppen met het betalen van belastingen. Door dit te doen denken de voorstanders van de afscheiding binnen drie à vier jaar onafhankelijk te kunnen zijn van Italië. Mocht dit daadwerkelijk gebeuren, dan zou, volgens de ‘opstandelingen’, een einde komen aan meer dan 200 jaar bezetting.
De Republiek Venetië
In de middeleeuwen was Venetië een onafhankelijke stadstaat en bezat het de grootste haven van Europa. Door haar strategische ligging aan de Adriatische Zee kon de Republiek uitgroeien tot een machtige handelsstaat. In 1204 verkreeg de stad onafhankelijkheid, nadat het Byzantijnse Rijk door plunderingen tijdens de Vierde Kruistocht in de hoofdstad Constantinopel niet meer in staat was dit deel van het rijk te besturen. Tot het begin van de zestiende eeuw zou Venetië een welvarende stadsstaat blijven, feitelijk bestuurd door rijke patriciërsfamilies. Venetië veroverde in deze periode niet alleen gebieden op het Italische vasteland, maar ook overzeese gebiedsdelen, zoals Kreta en Cyprus. Met de uitbreiding van het Ottomaanse Rijk verloor de Republiek steeds meer gebied aan de Turken. In 1570 vielen de deze bijvoorbeeld Cyprus binnen. De staat was toen al zijn grootste economische macht kwijtgeraakt aan de opkomende handelssteden in de Nederlanden.
Oostenrijk krijgt Venetië
De ‘bezetting’ van de Republiek begon in 1797 toen Venetië werd binnengevallen door het Franse leger van Napoleon Bonaparte. Na een korte strijd werd op 17 april het Verdrag van Leoben getekend. Daarin kwamen Frankrijk en Oostenrijk tot afspraken over gebiedsconflicten die beide landen met elkaar hadden. Frankrijk was in 1795 immers de Zuidelijke Nederlanden binnengevallen, die tot dan eigendom van het Oostenrijkse keizerrijk waren geweest. Bij het verdrag van Leoben stond Oostenrijk de Zuidelijke Nederlanden, als ook Lombardije, formeel af aan Frankrijk. Ter compensatie kreeg ze daarvoor de gebieden Veneto, Istrië en Dalmatië, die kort daarvoor gewoon onafhankelijk waren geweest. Bij het Congres van Wenen, de institutionele reconstructie van Europa na de val van Napoleon, in 1814 werd het bezit van Venetië door de Oostenrijkers bevestigd.
Il Risorgimento
Nadat Oostenrijk in 1866 in oorlog was geraakt met de Pruisen, zagen nationalisten hun kans schoon om Venetië in te lijven in de eenheidsstaat Italië. Verschillende nationalistische groeperingen, zoals de beweging Jong Italië, streden vanaf het begin van de negentiende eeuw voor één grote Italiaanse republiek. Tegelijkertijd pleitte een groep gematigde liberalen voor een parlementaire monarchie voor het gehele Italische schiereiland. Deze beweging noemde zich Il Risorgimento. Door inspanningen van beide groeperingen kon in 1861 het Koninkrijk Italië uitgeroepen worden, met Victor Emanuel II – voormalig koning van Sicilië – als staatshoofd.
De staat Padania
Het kleine beetje zelfbestuur dat Venetië als vazalstaat van Oostenrijk had raakte zij als onderdeel van het Italiaanse koninkrijk volledig kwijt. Venetië werd nu een gemeente in de regio Veneto. Andere regio’s in Italië kregen meer mogelijkheden tot zelfbestuur. Voorbeelden daarvan waren de eilanden Sicilië en Sardinië en de voor een groot deel Duitstalige regio Trentino-Zuid-Tirol. Lange tijd leek het erop dat de Venetiërs berustten in hun lot. Vanaf het begin van de jaren tachtig van deze eeuw laaiden nationalistische gevoelens echter steeds verder op. Dit leidde ertoe dat in 1996 in Venetië door Umberto Bossi, de toenmalige leider van de separatistische partij Lega Nord, al een onafhankelijke Noord Italiaanse staat uitgeroepen werd. Deze kreeg de naam Padania, de alternatieve naam voor de povlakte, mee. De meeste Venetianen zagen toen echter niets in een onafhankelijk noordelijk Italië. Bij verkiezingen in de stad kozen zij namelijk niet voor de aanhangers van de Lega Nord, maar voor een meer gematigd linkse gemeenteraad.
Bronnen:
