Geschiedenis van de Chinese astrologie

Ter ere van het Chinese Jaar van de Draak, dat begint op 26 januari, heeft de Chinese artiest Chen Shaohua een nieuwe postzegel ontworpen. Veel Chinezen hebben echter kritiek op de afbeelding, met name omdat de draak die erop staat veel te intimiderend en agressief zou zijn. De Chinese astrologie grijp terug op tradities die al meer dan tweeduizend jaar oud zijn.

De oorsprong van de Chinese astrologie is terug te leiden tot de Zhou dynastie, die van 1046 tot 256 voor Christus regeerde over China. Onder andere de leer van de vijf elementen, de dierenriem en de filosofie van yin en yang vonden hun oorsprong in deze periode. Onder de Han dynastie, die China regeerde van de tweede eeuw voor Christus tot de tweede eeuw na Christus, werden deze afzonderlijke elementen vervolgens samengevoegd tot één geheel: de Chinese astrologie.

Elementen

De leer van de elementen is gebaseerd op de vijf klassieke planeten: Venus, Jupiter, Mercurius, Mars en Saturnus. Elke planeet staat in verband met een eigen element, kleur en dier. Zo staat de zilverkleurige planeet Venus in connectie met het element metaal en wordt het gepersonifieerd door een witte tijger. De donkere planeet Mercurius daarentegen symboliseert men met een zwarte schildpad en staat in verband met het element water. Op deze manier kende Chinese astrologie aanvankelijk een cyclus van vijf jaar, waarbij ieder afzonderlijk jaar een band had met een planeet.

Yin en yang

In de zesde eeuw voor Christus kwam de religie van het Taoïsme op in China. Eén van de basisbeginselen van dit geloof was het feit dat alles in balans stond en dat iedere reactie ook een tegenreactie kende. Deze filosofie werd uiteindelijk uitgewerkt in het concept van yin en yang, licht en donker. In tegenstelling tot wat men vaak denkt in de Westerse wereld staan yin en yang niet gelijk aan goed en slecht. Zo benadrukte de confuciaanse filosoof Dong Zhongshu in de tweede eeuw voor Christus dat er geen morele oordelen verborgen gingen achter de twee elementen, maar dat ze simpelweg symbool stonden voor de dualiteit van alle aardse zaken. Gedurende de Han dynastie raakte de yin en yang filosofie vermengd met de leer van elementen. Voortaan was ieder even jaar verbonden met yang en ieder even jaar met yin. Op deze manier kwamen de elementen in het ene jaar in de ene vorm voor, en vijf jaar later in de andere, waardoor een nieuwe cyclus van tien jaar ontstond.

Dierenriem

Tot slot kent de Chinese astrologie ook nog een dierenriem, bestaande uit twaalf verschillende dieren die los staan van de dieren uit de elementenleer. Deze theorie vindt haar oorsprong in de bijna twaalf jaar die de planeet Jupiter, ook wel de ‘Jaarster’, erover doet om één omwenteling rond de zon te maken. Ieder dier uit de dierenriem heeft zijn eigen positieve en negatieve eigenschappen. Zo staat de rat bekend als charmant, economisch en flexibel, maar ook als stiekem, opportunistisch en verkwistend.

De aap daarentegen is niet alleen nieuwsgierig, onafhankelijk en levendig maar ook oppervlakkig, lomp en huichelachtig. Volgens de Chinese astrologie vertellen de eigenschappen van het dier verbonden met het het geboortejaar van een persoon iets over zijn persoonlijkheid. Door deze eigenschappen te combineren met het element van dat jaar in de yin- of de yang-vorm ontstaat vervolgens een redelijk compleet beeld van iemands karakter. Op deze manier kent de Chinese astrologie uiteindelijk een cyclus die zich eens iedere zestig jaar herhaalt.

Postzegel

Het huidige jaar 2012, dat volgens de Chinese kalender pas begint op 23 januari, staat in verband met het element water in de yang vorm. Tevens is 2012 het jaar van de draak, die naast trots, levendig en inspirerend ook veeleisend, intolerant en roekeloos is. Ter ere van deze gebeurtenis had de Chinese artiest Chen Shaohua een speciale postzegel ontworpen. Critici zijn echter van mening dat de afbeelding van de draak op de zegel te agressief en intimiderend is. Daarnaast vinden veel Chinezen het plaatje angstaanjagend en wordt er gevreesd dat de draak internationaal het beeld op zal roepen van een zeer agressief China. Chen zelf ziet echter niet in wat er mis is met zijn ontwerp, want “de dieren van de Chinese kalender worden gebruikt om kwade geesten te verdrijven, dus dat mag best een stoer plaatje zijn.”