Geschiedenis van de Tandarts
Daar is echt niks en kan je als tandarts alleen noodhulp verlenen, echt middeleeuwse toestanden
Aldus Ron Schaub, emeritus hoogleraar Tandheelkundige Zorgverlening en voorzitter van de Nederlandse vereniging voor Gerodontologie. Hij deed zijn uitspraak naar aanleiding van de beperkte voorzieningen voor mond- en tandheelkunde specifiek gericht op ouderen. Met name de instellingen met weinig apparatuur zijn zorgwekkend, want daar kan een tandarts “alleen maar tanden of kiezen trekken (…) echt middeleeuwse omstandigheden”, aldus Schaub. Overigens is de tandheelkunde zelf al veel ouder dan de middeleeuwen.
Al in de prehistorie maakte de mens gebruik van een primitieve vorm van tandheelkunde. Vanaf ongeveer 7.000 voor Christus begon men in India een variant op de vuurboog, het voorwerp dat gebruikt werd om een vonk te creëren en vuur te maken, te gebruiken als drilboor om rotte tanden te verwijderen. Tweeduizend jaar later waren het de Soemeriërs in Mesopotamië die voor het eerst onderzoek deden naar de tandzorg. Zij kwamen tot de conclusie dat er een speciale ‘tandworm’ bestond die verantwoordelijk was voor het tandbederf, een opvatting die later overgenomen zou worden door de Grieken.
Vanaf de oudheid begon men ook met het ontwikkelen van andere vormen van tandheelkunde, waaronder gebitsreconstructie. Zo gebruikten de Egyptenaren metalen draden om losse tanden vast te zetten en werden er bij de overblijfselen van enkele Etrusken de eerste tandheelkundige bruggen aangetroffen. Toch bestond er gedurende de middeleeuwen geen aparte beroepsgroep voor tandartsen. Vaak ging men voor problemen met de tanden gewoon naar de chirurgijn of de kapper. De meeste tandheelkundige behandelingen werden daarom ook uitgevoerd zonder verdoving en met redelijk simpele werktuigen, waaronder de tandsleutel.
Pas in de zeventiende eeuw pleitte de Fransman Pierre Fauchard in zijn boek ‘Le chirurgien dentiste’ voor een aparte specialisatie in de tandheelkunde, met onder andere aandacht voor vullingen en tandprotheses. Tevens werd in deze periode voor het eerst de tandenborstel, toen nog voorzien van dierenharen, op grote schaal gebruikt in Europa. Daarentegen werd het regelmatig poetsen van de tanden in de Verenigde Staten pas vanzelfsprekend na de Tweede Wereldoorlog, toen de Amerikaanse soldaten de gewoonte mee terug namen vanuit Europa.
