Geschiedenis van 't North Sea Jazz Festival

Rotterdam stond in het weekend van 11 tot en met 13 juli 2014 in het teken van de 39e editie van het North Sea Jazz festival, dat wereldwijde faam geniet door zijn variatie aan muziekstijlen. Van traditionele New Orleans Jazz tot blues, gospel en soul. Hoe heeft ’s werelds grootste overdekte jazzfestival zich door de jaren heen ontwikkeld?

Geestelijk vader North Sea Jazz Festival

De bedenker en oprichter van het North Sea Jazz Festival was Paul Acket, jazzliefhebber en zakenman die in de jaren zestig rijk werd als uitgever van verschillende muziekbladen, waaronder Popfoto, Rhythme, Muziek Express en Luister. Daarnaast was Acket actief als impresario, vanaf midden jaren vijftig organiseerde hij diverse jazzconcerten. In 1966 organiseerde hij zijn eerste jazzfestival, het Newport Jazz Festival in Rotterdam. In 1974 verkocht Acket Popfoto en Muziek Express voor een miljoenenbedrag aan het uitgeversconcern VNU. Deze opbrengst investeerde hij in 1976 in zijn uiteindelijke levenswerk: de eerste editie van North Sea Jazz, waarvan hij de hoofdorganisator en sponsor werd.

Eerste keer

De eerste editie vond plaats in het Nederlands Congres Centrum in Den Haag. Verdeeld over drie dagen kwamen ruim 9000 bezoekers genieten van zo’n 300 musici die optraden op zes verschillende podia. Destijds bekende namen uit de Amerikaanse jazzscène en de Europese avant-garde maakten het festival tot een groot succes. Sarah Vaughan, Miles Davis, Dizy Gillespie, het Ray Charles Orchestra, Sun Ra en Cecil Taylor traden onder andere op, daarnaast was er veel ruimte voor Nederlandse jazzmuzikanten.

Voor de echte jazzliefhebber

Acket heeft tot en met zijn jaar van overlijden in 1992 een belangrijke rol gespeeld in de organisatie van het festival. Het breidde zich door de jaren heen in een rap tempo uit, steeds meer bekende traditionele en moderne jazzmuzikanten vonden hun weg naar een podium op North Sea Jazz. Paul Acket was zeer terughoudend met het boeken van grote, trans-Atlantische namen. Hij was ervan overtuigd dat er dan een te grote rush op kaarten zou ontstaan, waarmee de echte jazzliefhebber het onderspit zou delven. Zo was Sting, die in de jaren tachtig wel eens werkte met een jazzbezetting, niet welkom op het festival. Nadat het festival na 1992 in handen kwam van andere organisatoren, is er wel meer ruimte gekomen voor dergelijke grote namen.

Bird Awards

Sinds het jaar 1985 worden op het festival de Bird Awards uitgereikt, deze prestigieuze prijs komt beginnende muzikanten toe die door hun uitzonderlijke muzikale prestaties meer aandacht verdienen van het grote publiek. In 2006 kreeg de prijs een nieuwe naam, verwijzend naar de oprichter: de Paul Acket Award. De prijs bestaat uit een cheque van 5000 euro en een trofee, maar misschien nog belangrijker: meer naamsbekendheid in de scene.

Naar Rotterdam

Het festival bleef groeien en was inmiddels het grootste overdekte jazzevenement van de wereld. Tegelijkertijd werd in 2002 een gedeelte van het complex waar North Sea Jazz jaarlijks plaatsvond afgebroken, waardoor er minder ruimte was voor het festival. Ook was de relatie tussen de festivalorganisator Theo van den Hoek en de directie van het congrescentrum danig verslechterd, in verband met bepaalde hoge bedragen die het complex op de festivalorganisatie verhaalde. Vanaf 2006 vindt het evenement in het veel grotere Ahoy in Rotterdam plaats, wat North Sea Jazz de ruimte bood om nog meer te groeien.

Nachtconcerten & internationale initiatieven

Vanaf 2011 is de organisatie begonnen met zogenaamde nachtconcerten. Prince speelde in dit jaar drie maal tot een uur of vier ’s nachts voor een uitzinnige menigte. In 2012 viel Lenny Kravitz de bijzondere eer te beurt nachtelijk vermaak te bieden. Het North Sea Jazz festivalconcept is ongekend succesvol gebleken. Dit is onder andere te zien aan de verschillende gelijknamige initiatieven die de laatste jaren zijn opgestart. Zo kent Curaçao sinds 2010 een eigen North Sea Jazz en zal de eerste editie van de Hong Kong-variant in november van dit jaar plaatsvinden. Sinds mei 2012 heeft North Sea Jazz ook haar eigen club op het Westergasfabriek-terrein in Amsterdam.

Een onmisbare plek

Met inmiddels een jaarlijks bezoekersaantal schommelend tussen de vijfenzestig en zeventigduizend, zo’n dertienhonderd verschillende muzikanten en vijftien concertzalen waar jazz uit het ‘verleden heden en de toekomst’ gespeeld wordt, heeft het festival zich een belangrijke, onmisbare plek verworven in de wereldwijde jazz scene.