Gevonden op het Maasvlaktestrand…

Op een koude zondagochtend in januari wandelt Marc Simmelink uit Hellevoetsluis op het Maasvlaktestrand. Voordat hij naar FutureLand gaat, het informatiecentrum over Maasvlakte 2, wil hij nog even kijken of er mooie fossielen op het strand liggen. Hij doet een buitengewone vondst, zo blijkt ’s middags. Melkkiezen van de zuidelijke mammoet waren niet eerder gevonden op het Maasvlaktestrand.

Nederlands bekendste mammoetspecialist, Dick Mol, is die zondagmiddag in FutureLand vanwege een themaweekend over fossielen georganiseerd in samenwerking met verschillende verenigingen van amateur-paleontologen. Mol heeft dienst als ‘bottendokter’. Bij het zien van de vondst van Marc haalt Dick diep adem, vervolgens bekijkt hij het geribbelde voorwerp aandachtig van verschillende kanten.

Pas dan laat hij zijn adem weer de vrije loop en vertelt: ‘De zuidelijke mammoet trok twee miljoen jaar geleden vanuit Afrika onze streken binnen. Omdat het vervolgens langzaam kouder werd, evolueerde uit deze onbehaarde soort eerst de steppemammoet en zo’n 100.000 jaar geleden de wolharige mammoet. Heel bijzonder dus dit kiesje. Ik denk dat je gerust kunt stellen dat dit fossiel een miljoen jaar oud is.’

Oervondstchecker app

Vinder Marc Simmelink is zichtbaar trots. Hij is lid van de Werkgroep Pleistocene Zoogdieren en zoekt vaak op de stranden naar fossielen uit de Noordzee. Een dergelijke kies had hij nog niet in zijn verzameling. Twee dagen later zet Marc zijn vondst op Oervondstchecker.nl, een web-app die fossielen van het Maasvlaktestrand koppelt aan de plek in de Noordzeebodem waar het zand is weggezogen tijdens de aanleg van Maasvlakte 2. Want wie in de zeebodem graaft, bijvoorbeeld om met het zand een nieuwe haven aan te leggen, komt overblijfselen van onze voorouders tegen.

Eerst bommen en vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog, dan houten scheepjes en aardewerken kruiken. En via bodemlagen waar de steentijdmens op leefde, kom je uiteindelijk op de diepte waar de mammoeten, de wolharige neushoorns, hyena's en reuzenherten liepen. Wie deze web-app tijdens een zoektocht op het Maasvlaktestrand gebruikt, krijgt meteen een indicatie over de ouderdom van een aangemelde vondst.

Menselijke overblijfselen op Maasvlaktestrand

De Rotterdamse archeologische dienst BOOR, het Natuurhistorisch Museum Rotterdam en het Havenbedrijf hebben het initiatief genomen om deze web-app te ontwikkelen. Doel is om overzicht te verkrijgen van het materiaal dat gevonden wordt op het strand. Naast fossiele botten en kiezen van dieren uit lang vervlogen tijden komen ook sporen van menselijke aanwezigheid aan het licht op het strand. Niet alleen de schedelfragmenten van een middensteentijdmens zijn op het ‘mammoetstrand’ opgeraapt. Ook gereedschap van vuursteen, bot en gewei wordt met regelmaat gevonden. Diverse vondsten zijn inmiddels bij universiteiten en wetenschappelijke instituten in onderzoek.

Oervondst Checker helpt daar enorm bij, vindt archeoloog Dimitri Schiltmans van BOOR. ‘Weten wat er wordt gevonden is heel belangrijk. Ik kijk nu minstens elke week naar de nieuwe vondsten. Zodra iets van archeologische waarde lijkt, neem ik contact op met de vinder. Om met eigen ogen een goede beoordeling te kunnen maken. Vinders hoeven overigens niets te vrezen en zijn nergens toe verplicht. Ze zijn en blijven eigenaar van hun vondst.’

Tip 1

Zelf fossielen vinden? FutureLand organiseert tot en met juni maandelijks fossielenexpedities op het Maasvlaktestrand onder leiding van Walter Langendoen, de vinder van de schedelfragmenten. Meer informatie en boekingen via de website van FutureLand.

Tip 2 - Schatten van het mammoetstrand

Voor wie fossielen gevonden heeft op het Maasvlaktestrand en er meer over wil weten is er nu een boek dat je meeneemt terug in de tijd. De resultaten en conclusies van het oudheidkundig onderzoek, uitgevoerd tijdens de aanleg van Maasvlakte 2 zijn voor een groot publiek opgeschreven onder de titel Schatten van het mammoetstrand. Bij die onderzoeken waren onder meer de Rotterdamse archeologische dienst BOOR en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed nauw betrokken. Het rijk geïllustreerde boek toont hoe mensen en dieren kilometers uit de huidige kust leefden op land dat plaats heeft gemaakt voor zee.

Het boek kost in de winkel € 24,95 en is in informatiecentrum FutureLand verkrijgbaar voor € 19,95. Bestellen in de webshop kan ook.