Gouden Middeleeuwen, Nederland in de Merovingische wereld

Vanaf 25 april is in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden de tentoonstelling Gouden Middeleeuwen, Nederland in de Merovingische wereld, 400-700 na Chr. te zien. De tijd ná de Romeinen en vóór Karel de Grote. Een tijd die in de schoolboeken bekend staat om de grote volksverhuizingen; een arme, donkere tijd. Het museum rekent af met dit beeld. Recent onderzoek heeft laten zien dat de tijd van 400 tot 700 na Chr. een rijke periode moet zijn geweest. Mensen werden ouder en leefden gezonder dan in de eeuwen ervoor en erna. Bij opgravingen zijn grote nederzettingen gevonden waarin duidelijk sprake is van vaste bewoning. De Merovingische periode in Nederland moet een welvarende tijd zijn geweest.

Gouden Middeleeuwen vertelt enerzijds het verhaal van het dagelijks leven in de Merovingische periode en laat anderzijds zien welke rol ‘Nederland’ 1.500 jaar geleden speelde in de wereldwijde handelsnetwerken van het vroegmiddeleeuwse Europa. De tentoonstelling brengt de bezoekers dichtbij de mensen uit die tijd. Ze waren gezond, weldoorvoed en leidden een vreedzaam bestaan, zo blijkt uit onderzoek naar hun nederzettingen en graven. Prachtige voorbeelden van hun sieraden en wapens, maar ook leren schoenen, amuletten en huisraad van metaal, aardewerk en hout zijn in de tentoonstelling te zien.

Bijzonder is de grote hoeveelheid vroegmiddeleeuwse schatten die in Leiden uit binnen- en buitenland bijeen is gebracht. Zo zijn er de goudschat van Olst, de indrukwekkende koningshelm uit Krefeld (Duitsland), het gouden zwaard van koning Childeric (België) te bewonderen en prijkt de beroemde gesp van Rijnsburg van goud en filigraan te midden van vergelijkbare pronkgespen uit Engeland. Daarnaast is er een zaal met prachtig en zeldzaam Merovingisch glas. Veel van de getoonde voorwerpen waren nooit eerder te zien.

Extra activiteiten

Bij de tentoonstelling zijn lezingen voor jong en oud, familierondleidingen, activiteiten tijdens de schoolvakanties, een roofvogelshow op Dierendag, het kinderzomerevenement Goudkoorts en een Middeleeuwen-assortiment in de Museumshop. In de tentoonstellingen kunnen kinderen speuren met een dierenroute (4-7 jaar) of een Goudzoekerskaart (8-12 jaar).

Bij de tentoonstelling schreef conservator dr. Annemarieke Willemsen het boek Gouden Middeleeuwen. Nederland in de Merovingische wereld, 400-700 na Chr. (Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, €29,95). Voor kinderen schreef ze het Gouden Boekje Mo en Spits naar de Middeleeuwen (Rubinstein, ISBN 978-90-4761-718-1, €7,95).

Van 2-5 juli 2014 is er voor wetenschappers en liefhebbers het internationale ‘Second Dorestad Congress’ The early-medieval Netherlands in an international framework, met onder andere aandacht voor het recente onderzoek naar Merovingische koningsgraven en een keynote lecture van dr. Gareth Williams (British Museum).

De tentoonstelling kwam tot stand dankzij het Cultuurfonds BNG, het Mondriaan Fonds, Fonds 1818, AON Verzekeringen, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Stichting Zabawas. Het Rijksmuseum van Oudheden wordt gesteund door de BankGiro Loterij.