Grondlegger van modern Afghanistan: Ahmed Sjah Baba
De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) wil halverwege 2013 haar troepen terugtrekken uit Afghanistan en de verantwoordelijkheid voor de veiligheid in het land overdragen aan de Afghanen. Volgens sommigen is de basis voor het moderne Afghanistan gelegd door Ahmad Sjah Baba, stichter van het Durrani rijk. Hij veroverde grote delen van het Midden-Oosten en was naast een groot veroveraar een fervent poëet.
Ahmed Sjah werd in 1727 geboren in Herat als de tweede zoon van Mohammed Zaman Khan, een krijgsheer van de Abdali. Zijn vader werd in 1738 gedood in de strijd tegen Sjah (Perzisch: koning) Hussein Hotak en Ahmed en zijn broer werden gevangen gezet in Kandahar. De Perzische veldheer Nader Sjah Afshar verzamelde een aantal stammen en trok ten strijde tegen Sjah Hussein Hotak. Toen hij Kandahar in 1740 veroverde, bevrijdde hij Ahmed en zijn broer. Ze mochten in het leger van Nader Sjah dienen en Nader was zeer onder de indruk van Ahmed. Hij benoemde hem al snel tot aanvoerder van de cavalerie die bestond uit Abdali strijders. “Na mij zul jij een goede koning zijn”, zei de sjah zelfs.
Koning van Afghanistan
In 1747 werd Nader Sjah gedood door zijn eigen lijfwachten. Ahmed vermoedde dat de samenzweerders hem ook zouden doden en vluchtte met zijn ruiters naar Kandahar. Onderweg stuitten de soldaten op een handelskaravaan die ze overvielen. Nu had Ahmed een leger met veel geld. Tijdens een vergadering van Afghaanse stammen liet hij zich uitroepen tot sjah. Voortaan zou men hem ‘baba’ noemen, wat ‘vader’ betekent in het Afghaans. Hij noemde zijn dynastie ‘Durrani’ en vestigde zijn hoofdstad in Kandahar.
Veroveringen
Ahmed Sjah Baba zag dat veel naburige rijken zwak waren en besloot hier gebruik van te maken. Hij viel het Indiase Moghul rijk negen keer binnen tussen 1747 en 1769 en plunderde diverse steden, waaronder Delhi. Ook breidde hij zijn rijk uit in westelijke richting. Hij veroverde grote delen van het voormalige Perzische rijk rond 1750 en gebruikte daarbij kanonnen, waardoor zijn vijanden van schrik de wapens neerlegden. Toen zijn rijk gegroeid was tot in Perzië en noordwestelijk India hield de expansie op. Ahmed Sjah Baba kreeg te maken met opstanden in zijn thuisland en keerde terug naar huis.
Modern Afghanistan
Ahmed Sjah Baba stierf op 16 oktober 1772 aan een kwaadaardig gezwel in zijn gezicht. Het Afghaanse koninkrijk zou bestaan tot 1978, toen een communistische revolutie de monarchie omver wierp. Ahmed Sjah Baba liet een rijk achter dat de basis vormde voor het moderne Afghanistan. Ahmed Sjah Baba wordt door sommigen in Afghanistan nog steeds gezien als volksheld. Hij was niet alleen een veroveraar, maar ook een fervent poëet. Hij dichtte vooral over zijn vaderland:
Ons bloed is vol liefde voor jou.
De jeugdigen verliezen hun hoofden voor jou.
Ik kom naar jou en mijn hart vindt rust.
Weg van jou, bijt het verdriet zich vast in mijn hart als een slang.
Ik vergeet de troon van Delhi
Wanneer ik de bergtoppen van mijn Afghaans land herinner.
Als ik moet kiezen tussen de wereld en jou,
Zal ik niet aarzelen om jouw dorre woestijnen voor mezelf te houden.
