Guernica vernietigd door Duitse troepen

Guernica 1937 - 24 Duitse en Italiaanse vliegtuigen scheren door de lucht. Ze hebben 22 ton aan bommen bij zich om op 26 april het Spaans-Baskische stadje Guernica mee plat te gooien. Het bombardement van de fascisten tijdens de Spaanse burgeroorlog zou één van de eerste luchtaanvallen op onschuldige burgers worden.

De Spaanse Burgeroorlog

De Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) was in volle gang. De republikeinse regering werd gesteund door Stalin, terwijl de nationalistische rebellenbeweging onder leiding van generaal Franco de steun had van Hitler en Mussolini. De nazi’s steunden de nationalisten omdat ze wilden dat de oorlog zo lang mogelijk voort zou duren. Als de nationalisten zouden winnen zou Duitsland een belangrijke bondgenoot erbij hebben en als de strijd erg lang duurde zou Italië meer en meer in het conflict betrokken raken, wat Mussolini in de armen van de Duitsers zou drijven. Voor hen was dit ook reden om het bombardement te starten.

De nationalisten winnen terrein

De oorlog, die eerst nog grotendeels gelijk op ging, begon in 1937 te veranderen. De nationalisten kregen geleidelijk de overhand en veroverden steeds grotere gebieden. De directe aanleiding voor het bombardement op Guernica was de komst van een Baskische brigade die het plaatsje had aangedaan en meevocht aan de republikeinse zijde. De Spaanse nationalisten waren namelijk fel tegen elke roep om onafhankelijkheid van de Basken of Catalanen.

Het bombardement op Guernica door de Duitsers en Italianen begon op 26 april, wat vermoedelijk een marktdag was in het plaatsje. Mede hierdoor waren er veel mensen op straat en vielen er tussen de 400 en 1.000 slachtoffers. Het stadje zelf werd bijna compleet van de kaart geveegd. De verwoestingen werden door de nationalisten uitgelegd als een aanslag van Baskische terroristen. Later zou Hermann Göring,opperbevelhebber van de Duitse luchtmacht,  toegeven dat de aanval was gepland omdat hij zijn nieuwe Luftwaffe wilde uitproberen.

Gevolgen bombardement

Het bombardement schokte, maar bood ook inspiratie. De Spaanse schilder Pablo Picasso maakte er één van zijn beroemdste schilderijen over, simpelweg ‘Guernica’ getiteld. Het schilderij was duidelijk anti-oorlog en liet het lijden van de slachtoffers zien. Het werk groeide uit tot monument en hielp de Spaanse burgeroorlog onder de aandacht te brengen van de rest van de wereld.

Na het bombardement veranderde de strijd in Spanje. Na de totstandkoming van het Verdrag van München (1938), waarbij Frankrijk en het Verenigd koninkrijk zich zeer passief opstelden tegenover Hitler, keerde de Sovjet Unie zich af van Europa, en dus ook van Spanje. Hierdoor ontstond er aan de zijde van de Republiek een gebrek aan wapens en troepen. In 1939 won Franco de oorlog en werd hij de nieuwe leider van Spanje