Het Beleg van Woerden: Spaans leger in nood
Onder leiding van Lancelot de Berlaymont, de graaf van Megen, belegerden de Spanjaarden op 8 september 1575 Woerden. De inwoners van Woerden maakten slim gebruik van hun kansen en kwaliteiten om de Spanjaarden te verslaan. Ondertussen werd de financiële situatie voor het Spaanse leger zorgwekkend.
Woerden lag aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) middenin het strijdgewoel. Toen op 7 augustus 1575 het nabijgelegen stadje Oudewater door een Spaans leger werd veroverd, richtten zij daar een bloedbad aan als straf voor hun steun aan de Opstand. Uit angst voor een dergelijke slachting gaf Schoonhoven zich over na onderhandeling. Woerden werd het volgende doelwit voor het Spaanse leger.
Spaans belegeringsplan mislukte
Op 8 september 1575 kwam het Spaanse leger van circa 14.000 soldaten aan bij Woerden. Landerijen om de stad werden geïnundeerd. De Spanjaarden besloten Woerden te belegeren en de inwoners via uithongering te dwingen tot overgave. Het Spaanse leger bouwde schansen, maar de inwoners van Woerden konden met bootjes buiten de schansen alsnog aan voedselvoorraden komen. Ook konden inwoners uit Woerden vissen in de ondergelopen landerijen. Naar verluid was het zelfs mogelijk om de snoeken met blote handen uit het water te pakken.
Spaanse schatkist raakte leeg
De Spanjaarden ondernamen geen grootschalige aanval op de stad. Het kwam wel tot enkele schermutselingen. Desondanks was de situatie voor Woerden niet rooskleurig. Toen de belegering steeds langer duurde, werd de situatie voor Woerden steeds nijpender. Eind augustus 1576 zorgde de situatie van de Spaanse schatkist voor een kentering in de Opstand, en dus ook voor Woerden. Spanje had een groot leger in de Nederlanden, maar kon de soldaten niet meer betalen. In Vlaanderen en Brabant leidde dit tot muiterijen.
Einde van het Beleg van Woerden
De soldaten die al bijna een jaar Woerden belegerden, kregen nu de opdracht om het beleg te beëindigen en naar het zuiden te trekken om deze muiterijen neer te slaan. Hierdoor was op 10 september 1576 het Beleg van Woerden na een jaar plotseling voorbij. Ongeveer een eeuw lang werd het einde van het Beleg van Woerden jaarlijks op 24 augustus gevierd.
Dit artikel verscheen eerder op isGeschiedenis en is aangepast om beter aan te laten sluiten op de actualiteit.
Leestip:
Een ondraaglijk juk – Nederlandse beeldvorming van Spanje en de Spanjaarden en tijde van de Opstand (1566-1609)
Auteur: Fernando Martínez Luna
ISBN: 9789087046736
Uitgever: Verloren
Prijs: €25,–
Afbeelding:
By Nederlands: toegeschreven aan Coenraet Decker (Rijksmuseum Amsterdam) [Public domain], via Wikimedia Commons
