Het joodse koninkrijk van Himyar en de christelijke martelaars van Nadjrân

Dit is een geschiedenis zoals ze maar zelden worden geschreven. Het is het enige voorbeeld van een vervolging waarbij joden en christenen betrokken zijn, en waar de christenen de slachtoffers zijn.

Verslag van christelijk heldendom en joodse misdaden

Het verhaal speelt zich vijftienhonderd jaar geleden af in Jemen (Himyar). Er is een verslag van bewaard dat vol staat met verhalen over christelijk heldendom en joodse misdaden. Zo is er – een voorbeeld slechts - een jongetje dat zichzelf in een gloeiendhete oven werpt, liever dan gedwongen te worden zijn godsdienst op te geven. Wel heeft hij overigens eerst de joodse koning in diens been gebeten. De christelijke kinderen, jongens en meisjes, die niet worden vermoord, 1297 in getal, worden als slaven cadeau gedaan aan de getrouwen van de joodse koning.

Nieuw machtsevenwicht

Het zuiden van het Arabisch schiereiland – Arabia Felix – was aan het einde van de late oudheid een wereld in beweging. Er moest een nieuw machtsevenwicht worden gevonden, op wereldlijk en op godsdienstig niveau. Het christendom dat het Romeinse (Byzantijnse) rijk had gebracht en het jodendom dat hier en daar wortel had geschoten, konden beide worden geadopteerd als geloof. De rijken die er waren konden kiezen, en de keuzes die de machtshebbers maakten hadden verstrekkende gevolgen: het volk werd geacht de godsdienst van de koning aan te hangen.

Joesoef Dhoe Nawas

Christenvervolgingen

De koning van Himyar, Dhoe Nawas, koos voor het jodendom, waarschijnlijk vooral om de invloed van het christelijke Ethiopië tegen te gaan. Hij nam de naam Joesoef (Jozef) aan. Tijdens zijn korte regeerperiode (522-525) vinden de christenvervolgingen plaats. Al snel loopt het conflict verder uit de hand, en volgt er een bloedige strijd in de regio, waarbij behalve Himyar en Ethiopië ook Byzantium betrokken was. De laatste twee winnen, en de joodse bevolking wordt gedwongen zich te bekeren tot het christendom (om zo’n honderd jaar later weer tot de islam te worden bekeerd).

Joden en christenen in Arabië in de zesde eeuw

In het boek Het joodse koninkrijk van Himyar en de christelijke martelaars van Nadjrân vertaalde Pieter W. van der Horst een verslag, een Griekse tekst, die over de vervolging vertelt. Hij zet het verhaal in een context, van joden en christenen in Arabië in de zesde eeuw, waarin de geopolitieke en de religieuze achtergronden van de strijd worden geduid. Hij maakt het begrijpelijk dat Mohammed, een honderdtal jaren later, een wereld aantreft waarin velen zich bekeren tot de islam. In de strijd tussen jodendom en christendom overwon de islam.