Instabiele Italiaanse politiek door de jaren heen

De Italiaanse verkiezingen moeten waarschijnlijk overnieuw. Kandidaat-premier Giuseppe Conte weigerde een regering te vormen met de eurospcetische kandidaat-minister van Financien Paolo Savona. De paststelling blokkeerde niet voor het eerst een kabinet in Italie. Tot op heden heeft nog geen enkele regering de maximale regeerperiode van vijf jaar uitgezeten. 

In de 19e eeuw was Italië nog niet de eenheidsstaat die het nu is. Op 17 maart 1861 werd Victor Emanuel II de eerste koning van Italië. In 1866 werd Venetië ook officieel onderdeel van Italië en er zou nog een oorlog nodig zijn om het gebied rond Rome, de kerkelijke staat, onderdeel te maken van Italië. Uiteindelijk kwam in 1870 de eenheidsstaat Italië tot stand, met Rome als hoofdstad. In de Eerste Wereldoorlog koos Italië er in eerste instantie voor neutraal te blijven. Toen Engeland echter in het pact van Londen gebiedsuitbreiding beloofde, was het land bereid mee te vechten tegen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Geholpen door Franse en Engelse troepen wist Italië enkele gebieden, waaronder Zuid-Tirol en Istrië, te veroveren.

Mussolini

Na de oorlog was Italië in een onstabiele situatie terechtgekomen. Toenmalig koning Victor Emanuel III besloot niet op te treden tegen de ‘mars op Rome’ van Benito Mussolini in 1922. De koning voelde wel wat voor samenwerking met Mussolini, die beloofde voor orde en efficiëntie te gaan zorgen. Daarom benoemde hij de fascistische leider tot premier. Op deze manier werkte hij echter Mussolini’s machtsovername in de hand. De situatie liep uiteindelijk in de Tweede Wereldoorlog uit de hand. Victor Emanuel dacht de situatie onder controle te hebben door in 1943 Mussolini gevangen te nemen, maar toen hij door Nazi-Duitsland weer bevrijd werd, zette Mussolini de fascistische Italiaanse Sociale Republiek op, waardoor de koning genoodzaakt was te vluchten. 

Referendum

Toen de geallieerden in april 1945 de laatste Duitse bezetters uit Italië verdreven hadden, werd Mussolini gearresteerd en vermoord. Door de samenwerking met Mussolini was het koningshuis in Italië erg impopulair geworden. Daarom werd er in 1946 een referendum uitgeschreven waarin de Italiaanse bevolking zich kon uitspreken over de staatkundige toekomst van het land. Aan de vooravond van dit referendum trad Victor Emanuel af ten gunste van zijn zoon Umberto II. De uitslag van het referendum viel op een haar na positief uit voor de aanhangers van de republiek. Italië werd een republiek en leden van het koningshuis werden verbannen.

Republiek

Op 1 januari 1948 trad een democratische republikeinse grondwet in werking. De fascistische partij (PNF) werd verboden en er werd vastgesteld dat de republikeinse staatsvorm niet meer ongedaan gemaakt kon worden. De grote politieke verdeeldheid onder de bevolking van Italië werkte de vorming van een stabiel bestuur in Italië tegen. Een voorbeeld van dit instabiele klimaat deed zich voor in de jaren ’60 toen president Giovanni Gronchi een linksgeoriënteerde regering wilde vormen, maar stemmen in het parlement tekort kwam. Dit leidde tot ongewenste samenwerking met ultra-rechts, omdat een regering noodzakelijk was om niet in een diepe crisis terecht te komen. Hieruit ontstonden rellen onder de bevolking waarbij 11 doden en 1000 gewonden vielen.

Na de laatste verkiezingen is duidelijk geworden dat er nog steeds verdeeldheid heerst en regeren wederom niet gemakkelijk zal zijn. Bijvoorbeeld omdat de partij van de populaire komiek Beppe Grillo, een van de grote winnaars, altijd heeft gezegd niet met andere partijen te willen samenwerken.