Jeltsin eerste president Rusland
Moskou 1991 – ‘Jeltsin smeert de mensen geen stroop om de mond. Het leggen van direct contact met de bevolking is zijn grote kracht.’ Dat schrijft de Volkskrant in 1996 over Boris Jeltsin tijdens zijn verkiezingscampagne. Vijf jaar daarvoor schreef Jeltsin geschiedenis als eerste president van Rusland.
Ruim twintig jaar geleden werd Boris Jeltsin met 57,3 % van de stemmen de eerste direct verkozen president van de Russische Federatie. De boerenzoon begon zijn politieke carrière als lid van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie in 1961. Eind 1985 werd hij door Michail Gorbatsjov benoemd tot partijchef van Moskou. Hij hield zich bezig met corruptiebestrijding. Maar de perestrojka van Michael Gorbatsjov ging hem te langzaam. Jeltsin had veel kritiek op diens beleid.
Opperste Sovjet
In 1989 werd Jeltsin tot het Congres van Volksafgevaardigden gekozen. En ook tot lid van de Opperste Sovjet. Ondertussen brokkelde de macht van de Communistische Partij in snel tempo af. Dat werd gevoed door de val van de muur in 1989 en het opkomende nationalisme in de deelrepublieken. In 1990 verlaat Jeltsin de partij om deel te nemen aan de verkiezingen. Die wint hij in 1991.
Augustus staatsgreep
De oude garde van de communistische partij zag de veranderingen met lede ogen aan. Om hun bevoorrechte positie te redden pleegden ze een coup tegen Gorbatsjov en Jeltsin. Maar de ‘Augustusstaatsgreep’ op 18 augustus 1991 maakte Jeltsin alleen maar populairder. Hij zette de aanval frontaal in tegen de coupplegers. Daarna klom hij op een tank en hield een speech. Het leger koos zijn zijde. De coup mislukte en Jeltsin was de held.
Jeltsin voerde de vrijemarkteconomie met aarzelend succes in. Hij normaliseerde de betrekkingen met het Westen. Door zijn goede verstandhouding met de Amerikaanse president Bill Clinton verbeterde de relatie tussen de twee voormalige rivaliserende grootmachten. Eind 1999 trad hij af en maakte de weg vrij voor de huidige president Poetin.
