Jemen van 1830 tot 1990

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft in navolging van andere westerse landen zijn ambassade in Jemen gesloten en een negatief reisadvies afgegeven voor het land wegens terroristische dreiging. In de geschiedenis van Jemen zijn wel vaker gevaarlijke situaties geweest. In het begin van de 19e eeuw was Jemen namelijk verdeeld tussen een Ottomaans Noord-Jemen en Brits Zuid-Jemen.

Tot aan de 19e eeuw was Jemen eeuwenlang geregeerd door imams en uitgegroeid tot een welvarend land met belangrijke handelssteden als Sana’a en Aden. Het was dan ook niet verwonderlijk dat de oprukkende Ottomanen rond 1830 het noordelijke deel van Jemen in bezit namen, terwijl de Britten vanaf 1832 Aden en het omliggende gebied in het zuiden van Jemen veroverden.

Strijd tussen 1904 en 1918

De Britten en Ottomanen vochten bijna zeventig jaar lang over het grondgebied in Jemen, dat voor beiden een belangrijk strategisch gebied was met oog op de handel met de koloniale gebieden in Azië en de controle over de Rode Zee. Beide landen probeerden dan ook elkaars grondgebied in te nemen, hoewel dit niet leidde tot zeer grote verschuivingen. In 1904 maakten beide machten dan ook afspraken over de grenzen tussen Noord- en Zuid-Jemen. Het Ottomaanse Rijk viel na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) uiteen, maar de Britten wisten het gebied niet in handen te krijgen omdat imam Yahya de macht greep in het onafhankelijke Noord-Jemen.

Interne onrust in zowel het Noorden en Zuiden

In Noord-Jemen behield de imam tot aan 1962 zijn macht. In dat jaar begonnen Arabische nationalisten met een poging de imam te verdrijven en een republiek te stichten, een poging die steun kreeg van Egypte. Als reactie kwamen ook de royalisten, met hulp van Saoedi-Arabië, in opstand, waardoor een burgeroorlog begon die bijna tien jaar zou duren. De imam wist uiteindelijk zijn macht te behouden. In Zuid-Jemen kregen ook de Britten met steeds meer tegenstand te maken, vooral vanuit communistische hoek. In 1967 verlieten de Britten het land en in 1970 riep de Marxistische Partij van het land de Democratische Volksrepubliek Jemen uit. Wegens de tegengestelde politieke karakters van Noord- en Zuid-Jemen bleef de verhouding tussen beide landen slecht.

Onderlinge strijd en hereniging van Jemen

De strijd tussen Noord-Jemen, waar in 1978 Ali Abdullah Saleh aan de macht kwam, en Zuid-Jemen ontaarde nooit in een grootschalige oorlog, maar er volgden regelmatig aanslagen en moordpogingen op presidenten van beide landen. Met behulp van de omringende landen kwam er in mei 1988 een akkoord tot stand over verbeterde relaties en gezamenlijke oliewinning. Met het einde van de Sovjet-Unie in 1990, een belangrijke bondgenoot en geldschieter voor Zuid-Jemen, brak een nieuw tijdperk aan.

Ontstaan van de Republiek Jemen

Noord en Zuid werden herenigd in de Republiek Jemen, die onder leiding kwam van Ali Abdullah Saleh. Onder zijn bewind bleven de onderlinge tegenstellingen echter bestaan en de zwakke directe invloed van Saleh en de slechte handhaving van wetten maakte Jemen een ideale basis voor terroristische groeperingen als al-Qaeda. Dat heeft er voor gezorgd dat veel westerse landen, waaronder Nederland, zich genoodzaakt zien hun ambassades tijdelijk te sluiten en hun burgers te adviseren niet meer naar Jemen te reizen.