Jonge Historici presenteert: Kamervragen

Jonge Historici organiseert in het kader van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden een mini-collegereeks over de Grondwet in de Eerste Kamer. Op 29 maart 2014 is het precies 200 jaar geleden dat de Grondwet van 1814 werd aangenomen. Daarin staan grondrechten centraal en is de inrichting van het Nederlandse staatsbestel vastgelegd. Ondanks enkele ingrijpende wijzigingen is de kern van de Grondwet van 1814 nog steeds van kracht. Op 29 maart wordt in Den Haag het Grondwetpad uitgelegd: de panden van constitutionele instellingen die langs het pad liggen, worden open gesteld voor publiek.

Kom tijdens het Grondwetfestival naar de Eerste Kamer en volg een college in de beroemde vergaderzaal. Klim in de banken waar normaal gesproken Kamerleden zetelen en luister naar één van de colleges die gegeven zullen worden: Ontdek in hoeverre de Grondwet revolutionair was. Kom erachter dat de Eerste Kamer vooral een ideetje van de Belgen was, maar toch een blijvertje bleek. Leer waarom koning Willem II een levensgroot portret van zichzelf cadeau gaf aan de Eerste Kamer. Doe een crash course grond(ig) wetten maken. Verbaas je over het retorisch vuurwerk dat in het verleden ook in de Eerste Kamer soms klonk.

Programma:

Elk uur wordt er een ‘minicollege’ verzorgd door een (jonge) historicus. Vervolgens komt een senator tien minuten aan het woord. Na afloop van het college mag het publiek ‘Kamervagen’ stellen aan beide sprekers.

Kamervragen vindt plaats in de Eerste Kamer. De toegang is vrij en aanmelden vooraf is niet nodig. Elk uur is er plek voor 75 toeschouwers. Zorg dus dat je op tijd bent!

De presentatie is in handen van jonge historici Mike Spaans en Eveline van Rijswijk.

De Grondwet van de Bataafse Republiek versus de Grondwet van het Koninkrijk der Nederlanden

10.00 – 11.00 Grootse Idealen in de Grondwet?

Dr. Mart Rutjes (Universiteit van Amsterdam) en senator dr. Arjan Vliegenthart (SP)Het einde van de Bataafse Republiek maakte de weg vrij voor het Koninkrijk der Nederlanden. Voordat het Koninkrijk der Nederlanden in 1814 een Grondwet kreeg, was er in 1795 tijdens de Bataafse Republiek al een heuse Grondwet gemaakt, geïnspireerd door de Franse revolutionaire idealen. Leer tijdens dit college meer over de vroegste ontstaansgeschiedenis van de Nederlandse Grondwet.

De Eerste Kamer: een Belgische erfenis

11.00 – 12.00 Van je buren moet je het hebben?  

Wietsma Stam BA (Universiteit Leiden) en senator dr. Arjan Vliegenthart (SP)Nederland kent sinds de grondwetswijziging van 1814 een tweekamerstelsel. In 1815 werd de bestaande Staten-Generaal gesplitst in een Eerste en Tweede Kamer. In dat jaar waren Nederland en België verenigd en vooral de Belgen drongen aan op invoering van een tweekamerstelsel. Waarom behield Nederland dan toch het tweekamerstelsel nadat België zich afscheidde 1830?

Een gebouw met een rijke geschiedenis

12.00 – 13.00 De Eerste Kamer

Marion Bolten en senator mr. Geert Jan Hamilton (griffier)Niet alleen wat zich afspeelde in de Eerste Kamer vertelt ons veel over de Nederlandse geschiedenis, ook het gebouw en de vergaderzaal van de Eerste Kamer zelf bieden een schat aan informatie. Wist u dat het gebouw waarin de Eerste Kamer vanaf 1849 vergadert stamt uit 1651 en bedoeld was als vergadergebouw voor de Staten van Holland en West-Friesland? Welk verhaal schuilt er achter de plafondschilderingen, portretten en decoraties die u ziet? En wat doet vooral dat portret van Koning Willem II zo groot in de vergaderzaal?

Spreker volgt. Senator prof. dr. Wilem Witteveen (PvdA)

13.30 – 14.30 Spoedcursus Grond(ig) Wetten Maken

Heeft u zich wel eens afgevraagd hoe dat nou precies gaat: (grond)wetten maken? Tijdens dit college krijgt u uitleg over de Grondwet en het maken van wetten. Leer de drie regels waaraan een wet absoluut moet voldoen.  Leer dat wanneer Kamerleden over een novelle praten, ze niet een boekbespreking houden, maar praten over het wijzigen van een wetsvoorstel.

De Eerste Kamer: ruimte voor debat en retoriek?

14.30 – 15.30 ‘Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien!’

Dr. Peter Bootsma (Universiteit Maastricht, Montesquieu Instituut) en senator Joris Backer (D66)De heroverweging van wetten in de Eerste Kamer zorgt vanzelfsprekend voor debat. Sommige kwesties leveren meer retorisch vuurwerk op dan andere kwesties. Leer meer over het reglement van Orde. Kom te weten hoe de politieke cultuur in de Eerste Kamer eruit zag door de eeuwen heen en hoe men dacht over wat ‘fatsoenlijk debat’ was. In twee eeuwen Eerste Kamer ging het er niet altijd even rustig aan toe!

Hoera, de Eerste Kamer bestaat 200 jaar!

15.30 – 16.30  Dr. Bert van den Braak (Montesquieu Instituut) en senator mr. Ankie Broekers – Knol (Voorzitter Eerste Kamer, VVD)

Het tweekamerstelsel viert haar tweehonderdste verjaardag. Dat is reden voor een verjaardagsfeestje, al biedt het ook de mogelijkheid om de balans op te maken. Hoe functioneert het stelsel? Zolang als de Eerste Kamer bestaat, wordt er al gesproken over de afschaffing ervan. Toch blijft het tweekamerstelsel krachtig overeind. Tijd om de balans op te maken van twee eeuwen Eerste en Tweede Kamer.

Meer informatie en aanmelden

Meer informatie is te vinden op de website van Jonge Historici (jongehistorici.nl), op Facebook (facebook.com/JongeHistorici) of via Twitter @JongeHistorici. Geïnteresseerden kunnen per e-mail (info@jongehistorici.nl) contact opnemen met de organisatie.