Keizer Zeno wordt vervangen door Basiliscus

Op 9 januari 475 wordt de Byzantijnse keizer Zeno afgezet en opgevolgd door Flavius Basiliscus.

Aanloop naar de coup

Van 457 tot 474 was Leo I keizer van het Oost-Romeinse Rijk. Zijn dochter Ariadne trouwde in 466 met Flavius Zeno, geboren als Tarasicodissa, leider van de Isauriërs. Samen kregen zij twee zoons, maar Zeno overleefde hen uiteindelijk beiden. In 474 stierf keizer Leo I, waardoor Zeno de troon kon bestijgen op 9 februari 474. Officieel was Zeno op dat moment regent, maar op 17 november datzelfde jaar stierf zijn zoon Leo II al op zevenjarige leeftijd aan een natuurlijke doosoorzaak. Vanaf dat moment was Zeno officieel keizer van het Oost-Romeinse Rijk.

Met de troonsbestijging van Zeno kreeg zijn volk de Isauriërs veel macht. Onder de hoofdmannen van dit volk was veel strijd. Een van de mannen met ambitie was Flavius Basiliscus, broer van Aelia Verina, weduwe van Leo I.

9 januari 475

Zeno was geen populaire leider, en een complot werd tegen hem gesmeed onder leiding van Aelia Verina. Haar doel was om haar geliefde, Patricius, op de troon te krijgen. De senaat keurde Patricius af als keizer. Een vertrouweling van de keizer, Illus, hielp Basiliscus om met succes een coup te plegen. Zeno zat amper drie maanden op de troon toen hij op 9 januari 475 werd afgezet. 

Hoe het Basiliscus wel was gelukt om de senaat te overtuigen blijft onduidelijk. Wel liet hij vlak na zijn aanstelling zijn concurrent Patricius vermoorden.

Nasleep

Zeno sloeg na de coup met een groep van zijn volgelingen op de vlucht naar Isaurië. Basiliscus liet hem achtervolgen door zijn troepen. Oorlogen tussen de troepen van Basiliscus en Zeno kostten de keizer een hoop geld. Basiliscus was niet populair in Constantinopel, vanwege zijn openlijke voorkeur voor de leer van de Monofysieten, een Christelijke leer waarbij de opvatting heerste dat Chritus uit één natuur bestond: een samensmelting van de goddelijke en menselijke natuur. Door velen werd dit als een ketters geloof beschouwd.

Illus, die Basiliscus had geholpen tijdens de coup, liep weer over naar Zeno. In augustus 476 kwam Zeno met zijn troepen terug naar Constantinopel, waar hij door de onvrede onder de bevolking makkelijk de macht kon grijpen. Basiliscus werd verbannen naar Cappadocië, waar hij en zijn gezin omkwamen van de honger. Zeno regeerde als keizer voor de tweede maal tot zijn dood in 491.