Libius Severus wordt keizer
Ravenna 461 – Voorbij zijn de gloriedagen van het Romeinse Rijk. De economie ligt aan diggelen, de steden raken in verval en Germaanse volkeren veroveren provincie na provincie. Op 19 november 461, te midden van al deze chaos, komt er een nieuwe West-Romeinse keizer aan de macht genaamd Libius Severus.
Aan de benoeming van Libius Severus tot keizer op 19 november 461 ging een moord vooraf. De keizerlijke lijn was ten prooi gevallen aan intriges en machtsverwikkelingen waarin Germaanse generaals een belangrijke rol speelden. Zo werd Libius Severus in feite op de troon gezet door de Germaan Ricimer, de hoogste legerofficier. Dit gebeurde in Ravenna, de toenmalige hoofdstad van het West-Romeinse Rijk (402-476).
Keizer Majorianus (457-461), die vóór Severus keizer was van het rijk, was ook aangesteld met behulp van Ricimer. Op het moment dat de belangen van Majorianus en Ricimer niet meer samenvielen kostte dat Majorianus zijn leven. Ricimer vermoordde hem op 7 augustus en schoof op 19 november zijn nieuwe ‘marionet’ Libius Severus naar voren. De Romeinse keizer was niet meer zo machtig als tijdens de vroege keizertijd (27 v.Chr.-235 n. Chr). De werkelijke macht lag tijdens deze late keizertijd in handen van krachtige Germaanse legerleiders als Ricimer, vandaar dat zij de ‘schaduw-keizers’ worden genoemd. Zij zetten marionetten op de troon omdat Germanen zelf geen keizer mochten zijn. Het was wettelijk vastgelegd dat mensen van ‘barbaarse’ afkomst het keizersambt niet konden bekleden.
De opkomst van machtige Germanen binnen de Romeinse bestuurslagen was tekenend voor de benarde toestand van het West-Romeinse Rijk. Afrika, Spanje en Engeland waren reeds verloren gegaan als provincies van het rijk en daarnaast hadden ook de oostelijke provincies zich afgesplitst en gingen het Byzantijnse Rijk vormen. Severus zag met leden ogen alle problemen aan en vreesde voor de ondergang van het West-Romeinse Rijk. Wel lukte het de troepen van Ricimer en Severus nog om een opstand in Gallië te beheersen. In 465 overleed Libius Severus na een korte regeerperiode van vier jaar.
Waarschijnlijk stierf Libius Severus een natuurlijke dood, maar sommige bronnen vertellen dat hij vergiftigd zou zijn door Ricimer. Ook na de dood van deze keizer bleef Ricimer achter de schermen de machtigste man in het rijk. Hij behield zijn invloed op de keizersbenoeming tot zijn eigen dood in 472. Slechts vier jaar na de dood van Ricimer, in 476, werd de laatste West-Romeinse keizer van de troon gestoten door de Germaan Odoaker.
Bronnen:
Blois, L. de en R.J. van der Spek, Een kennismaking met de oude wereld (Bussum 2004). Gillet, A., ‘The birth of Ricimer’, Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte 44 (1995) 380-384.
