Lynchpartijen Afro-Amerikanen in de Verenigde Staten
Verspreid over geheel de Verenigde Staten gingen groepen Afro-Amerikanen op 2 juni 1899 in hongerstaking tegen de lynchpartijen die zich in die periode voltrokken in de Verenigde Staten. Lynchpartijen waren zeker in de zuidelijke provincies gebruikelijk. In de periode 1882 tot en met 1968 kwamen er 4742 Afro-Amerikanen door lynchpartijen op veelal gruwelijke wijze om het leven. De Afro-Amerikanen werden dikwijls onschuldig, voor kleine vergrijpen buitenproportioneel gestraft, waarbij mensenmassa’s toestroomden om te kijken.
Lynchen
Lynchen is het buitenrechtelijk doden van mensen door een menigte. Het kwam voor in de Verenigde Staten vanaf het einde van de achttiende eeuw tot aan de jaren zestig van de twintigste eeuw. De meeste lynchpartijen vonden plaats in het zuiden van de Verenigde Staten en de meeste slachtoffers waren Afro-Amerikanen. De lynchpartijen die de blanke zuidelijke Amerikanen organiseerden worden gezien als poging om de blanke dominantie over andere rassen, met name de zwarte bevolking, weer duidelijk te maken. Na de Amerikaanse Burgeroorlog kregen de bevrijde slaven meer rechten en dit stuitte op hevig verzet van de zuidelijke blanken. De zwarte bevolking kreeg de schuld van de ellende van de oorlog, slechte economische omstandigheden en het verliezen van de blanke sociale privileges.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Segregatiewetten
In een poging de controle over oplaaiende conflicten tussen blank en zwart in de zuidelijke staten in te dammen werden er segregatiewetten ingevoerd. De zogenaamde Jim Crow-wetten zorgden ervoor dat zwarten ‘apart, maar toch gelijk’ waren aan de blanken. Voorzieningen als scholen en bibliotheken kenden een blanke en een zwarte variant, waarbij de zwarte variant vaak ondergefinancierd werd en op veel minder steun van de overheid kon rekenen. De Afro-Amerikanen konden geweerd worden in winkels, treinen en andere vervoersmiddelen, want ondanks de regelgeving omtrent deze kwestie golden er in het zuiden andere regels.
Sam Hose
Een van de slachtoffers van de massale lynchpartijen was de in Newman woonachtige Sam Hose. Hose werkte op een plantage in dienst voor Alfred Cranford. Hose vroeg zijn baas Cranford verlof en een voorschot om zijn zieke moeder te bezoeken, maar Cranford weigerde. Toen Hose de volgende dag wederom zijn baas om deze gunst vroeg, werd Cranford boos en bedreigde hij Hose met een geweer. Uit zelfverdediging greep Hose een bijl en gooide die naar Cranford. Cranford kreeg de bijl tegen zijn hoofd en stierf onmiddellijk. De volgende dag kopte de kranten over een ‘monster’ die Cranford tijdens zijn maaltijd de hersens in had geslagen en daarna zijn vrouw had verkracht. Er volgde geen proces, maar er dromden massa’s mensen samen, zelfs ‘dagjesmensen’ die met de trein naar de executie kwamen kijken. Hose werd ontdaan van zijn oren, vingers en geslachtsorganen. Zijn gezicht werd gevild en nadat hij begoten was met olie werd hij levend verbrand. Nadat Hose overleden was werden zijn ingewanden uit zijn lichaam gehaald en onder de toekijkende massa verdeeld. Ondanks dat Cranfords vrouw verklaarde dat Hose eerst was bedreigd en haar niets had aangedaan, bleef de publieke opinie aan de kant van de menigte staan in het Zuiden. De zuidelijke Amerikanen zouden nette, religieuze mensen zijn die hun vrouwen behoorden te beschermen en zich moesten verdedigen tegen dergelijke misdaden. Publieke verbrandingen van Afro-Amerikanen werden in het Zuiden ‘negro-barbecues’ genoemd en trokken grote aantallen bezoekers die zelfs foto’s namen van de gebeurtenissen.
Dominee Graham
Na een periode van vele lynchpartijen riep de African American Council op tot een landelijke vastendag op 2 juni 1899. De dag zou gevuld worden met vasten en bidden, als protest tegen de lynchpartijen. De zwarte dominee Graham hield tijdens de protesten een vurig betoog om het geweld tegen Afro-Amerikanen en de ongelijkheid tussen blank en zwart te doen ophouden. Hij noemde het geweld tegen de zwarte bevolking een gevolg van de ongegronde vooroordelen van de blanken, zij hadden hen immers niets aangedaan. Al was het racisme in het Zuiden het ergste, ook in het Noorden konden zwarten moeilijk aan banen komen en werden ze als minderwaardigere burgers behandeld. Parken toonden borden met “negroes and dogs not admitted”. Graham wierp de volgende vraag op: hoe kon de donkere man zich als een net persoon gedragen wanneer hij overal waar hij gaat als een bruut wordt behandeld?
Rechtsgang
Het belangrijkste punt van ongelijkheid wat Graham aansneed was de oneerlijke rechtsgang. Afro-Amerikanen werd de gang naar de stembus vaak verhinderd en ze werden zonder vorm van proces of verdediging veroordeeld. Bij verhoudingen tussen een donkere man en een blanke vrouw, werd de Afro-Amerikaan standaard als dader en verkrachter gezien en onmiddellijk volgde er een bestraffing. Graham benadrukt dat hij niet vindt dat Afro-Amerikanen niet mogen worden vervolgd voor misdaden, maar dat zij net als blanken het recht hebben op een eerlijke rechtsgang.
Einde lynchpraktijken
Grahams toespraak maakte geen einde aan de lynchpartijen. Vanaf 1880 waren er steeds vaker protesten tegen de lynchpartijen, waarbij een belangrijke rol was weggelegd voor vrouwen. Aangezien de Zuidelijke staten hun lynchpartijen hoofdzakelijk legitimeerden door te zeggen dat zij de blanke vrouwen moesten beschermen, zorgden organisaties als de Council for Interracial Cooperation met zowel zwarte als blanke vrouwen voor meer dialoog. Pas rond 1940 nam het aantal lynchpartijen af af , alhoewel er in een aantal Zuidelijke staten tot ver in de jaren ’60 nog sprake was van het lynchen van Afro-Amerikanen. De laatste publieke lynchpartij was in 1981, toen de zeer racistische Ku Klux Klan in de Amerikaanse staat Alabama de onschuldige Afro-Amerikaan Michael Donald om het leven bracht.
