Moerdijk, verleden en toekomst

Het voortbestaan van het Noord-Brabantse dorp Moerdijk is onzeker. De provincie Noord-Brabant wil de haven en het industrieterrein in het dorp namelijk uitbreiden, dit plan zal de leefbaarheid van Moerdijk aantasten. Burgemeester Klijs is nu bang voor het bestaansrecht van Moerdijk in de toekomst. Het dorp ontstond in de Middeleeuwen en heeft een lange relatie met het water.

Het dorpje Moerdijk kent haar ontstaan in 967 toen het Sprangblok genoemd werd. De naam Moerdijk zou later geïntroduceerd worden. In de Middeleeuwen werd er op grote schaal door de zee overspoelde veen ook wel moer genoemd, afgegraven. Hieruit werd vervolgens zout en turf uit gewonnen. Om dit werk veiliger te maken werden er zo nu en dan dijken aangelegd. Moerdijk lag aan het Hollandsch Diep en vanaf 1367 overstroomde het vaak. De combinatie van de dijken en het afgraven van het moer leidde tot de naam Moerdijk.

Vissersdorp

Na 1450 was het afgraven van moer niet langer mogelijk door de dikke kleilaag die op het veen was afgezet. Het Hollandsch Diep was in deze periode nog een smalle kreek. Moerdijk werd steeds meer bedijkt en ingepolderd, waardoor het in de 17e eeuw vast kwam te liggen aan ingepolderd land. In 1650 werd het Hollandsch Diep ingedijkt. Het Hollandsch Diep vormde de verbinding tussen Holland en het Brabantse land. Zodoende werd er een veerverbinding ingesteld tussen Moerdijk en Dordrecht. Moerdijk bestond toen uit niet meer dan een aantal huizen, een veerhaven en een veer- en posthuis. De bevolking leefde vooral van de visserij . Ook was er een zeepfabriek en scheepswerf.

Moerdijkbruggen

Moerdijk was een steeds belangrijker knooppunt tussen de noordelijke en zuidelijke provincies. In 1855 werd de Grand National Belge aangelegd, een spoorlijn van Antwerpen naar het Hollandsch Diep met als eindpunt de haven van Moerdijk. De haven in het dorp werd in 1858 verbeterd zodat het ook economisch kon meeprofiteren van de verbinding. In 1872 opende de eerste Moerdijkbrug, waarover een nieuwe spoorlijn kwam te lopen. In 1936 kwam er ook een verkeersbrug.

Tweede Wereldoorlog

In 1944 lag Moerdijk in de frontlinie en kreeg het veel te voortduren. Een gedeelte van de huizen werd gesloopt om een vrij schootsveld te creëren. Op 17 september 1944 werd Moerdijk gebombardeerd, waarbij meer dan vijftig procent van de gebouwen in het dorp werden weggevaagd. De rest was zwaar vernield. Op 9 november 1944 bevrijdden geallieerden troepen Moerdijk. Bijna tien jaar later kreeg het dorp wederom een grote klap te verwerken door de watersnoodramp van 1953 die grote schade aanrichtte in het dorp. De meeste gebouwen in de plaats dateren dan ook uit de jaren ’50.

Verdere ontwikkeling

In 1968 werd het Haven- en Industriegebied Moerdijk aangelegd in het dorp waardoor het karakter van de gemeenschap veranderde. In 1970 kwam er aan de eeuwenlange visserij die het dorp kenmerkte een eind. Door de Deltawerken was visserij niet langer uitvoerbaar. Twee jaar later opende er een nieuwe en betere verkeersbrug, waarna er in 2004 ook nog een HSL-brug bijkwam.

Nu wordt het voortbestaan van Moerdijk bedreigd. Door uitbreidingsplannen raakt de leefbaarheid van het dorp ernstig beschadigd, waardoor leegloop dreigt. De gemeente wil dit voorkomen en is bereid daarvoor te investeren in Moerdijk, maar er is twijfel of dat de leegloop ook echt een halt toe zal roepen. In december wordt er een enquête gehouden onder de 1141 inwoners van het dorp om een beeld te krijgen van hun kijk is op de toekomst.