Mythologie van de maangoden
Vanavond is het weer volle maan. Sinds jaar en dag is de mensheid al gefascineerd door dit hemellichaam, die tal van rollen binnen religie en mythologie heeft gespeeld. Waarom vinden we de maan zo bijzonder?
Maan als Almoeder
Over het algemeen komt de maan voor als een teken van vrouwelijk- en maagdelijkheid. Er bestaan mythologieën van millennia oud, waarin het de Almoeder symboliseert. Zo staat een maan binnen de ‘neo-heidense’ groepen voor de grote moedergodin, met als het ware drie gedaanten. Met de jonge maagd, de moeder en de oude vrouw, toont de maan de levensfases van een vrouw. Ook de oude Grieken geloofden hierin, met hun zonnegodin Hekate. Ook zij had drie heldere gezichten, waarnaast zij een duistere vierde met haar meedroeg. Deze stond voor de nieuwe maan, die onzichtbaar is.
Een mythe als verklaring
Zoals bij veel mythen, waren maangoden vaak een verklaring voor natuurverschijnselen. Zo geloofden de inca’s in Mama Quilla; die verantwoordelijk was voor het verstrijken van tijd. Maansverduisteringen werden gezien als een poging van een hemelse slang om de godin te verslinden. Om de maangodin te beschermen, kwamen de Inca’s tijdens maansverduisteringen samen op heilige plaatsen. Om de monsters weg te jagen, maakten ze tijdens die ceremonies veel kabaal. Bij de Azteken was het maangod Tecciztecatl die bijdroeg aan het ontstaan van de zon en maan. Om de mensheid te redden moest een god zichzelf namelijk opofferen, om zo de laatste zon te worden. Hij probeerde het vier maal, maar deinsde uiteindelijk toch terug. Nanauatzin nam zijn taak over, door plaatsvervangend in het vuur te springen. Dit tastte de eer van Tecciztecatl aan, waardoor hij er tevergeefs toch achteraan sprong. Er ontstonden twee zonnen, tot grote woede van de andere goden. Eén werd er zelfs zo boos, dat hij een konijn gooide naar Tecciztecatl. Het vuur doofde, waardoor de maan ontstond. Uiteindelijk werd een konijn voor de Azteken het symbool voor de maan.
De Sumerische maan
Er bestonden er veel variaties op de verschijning van de maan. De Sumerische maangod Nanna zou bijvoorbeeld op een sikkelvormige boot varen over de nacht, als een vrachtschip aan de zuidelijke hemel. Verspreid over het gehele middenoosten zijn er tempels gevonden, opgedragen aan de maangod, wiens dochters werden erkend als sterren.