Nova Zembla: 4 historische fouten

Nova Zembla, de film geregisseerd door Reinout Oerlemans die in 2011 uitkwam, was op zichzelf een historische gebeurtenis omdat het de eerste Nederlandse avondvullende 3D-film was. In de film spelen flinke namen mee, zoals Doutzen Kroes, Derek de Lint, Robert de Hoog, Victor Reinier en Semmy Schilt. Nadelig is echter dat er veel (historische) fouten in de film blijken te zitten.

De film is gebaseerd op de zeereis van de Nederlandse zeevaarder Barentsz in 1596. Tijdens deze zeereis trachtten Barentsz en zijn bemanning een nieuwe route vinden naar het Azië, namelijk via het noorden. Dit omdat het zuiden door belemmeringen was afgesloten. Zij kwamen echter vast te zitten in het ijs bij de Russische eilandengroep Nova Zembla. Hier besloten zij een huis te bouwen en probeerden maandenlang te overleven.

1. Bemanning

In de film is te zien dat de bemanning afgeschilderd wordt als een stelletje simpele zielen: zij drinken, gaan naar de hoeren en lappen iedere regel aan hun laars. De bemanning wordt als een groep zeemannen gekarakteriseerd die Gerrit de Veer treitert, omdat hij een buitenbeentje is. Overigens wordt naast Gerrit de Veer, die mee is om alle gebeurtenissen op te schrijven, niet duidelijk gemaakt welk bemanningslid welke functie heeft aan boord. In werkelijkheid was dit echter niet het geval. Barentsz koos bewust voor slimme, hoogopgeleide en vaak getrouwde mannen. Aan boord was er geen sprake van hoereren of drinken, maar van discipline en doorzettingsvermogen.

2. Koud en groen als gras

Opvallend is dat in de film Nova Zembla afgeschilderd wordt als een groen landschap. Kijkend naar de dood van Barentsz, die spectaculair in beeld wordt gebracht, is te zien dat er allerlei struiken om hem heen staan. Logischerwijs is dit onmogelijk, aangezien Nova Zembla bijna volledig uit ijs bestaat. Met de extreme kou op Nova Zembla neemt Oerlemans het niet serieus. Te zien in de film is hoe er iemand gekielhaald wordt (onder het schip doorgetrokken door middel van een touw) en vervolgens met ontbloot bovenlijf nog een tijd te zien is in de film. Dit was totaal niet mogelijk op de locatie waar zij toen waren. Een mens kan zulke kou niet overleven. Daarnaast zijn er ijsgrotten te zien in de film, bekend is echter dat er helemaal geen ijsgrotten zijn op Nova Zembla.

3. De sterrenhemel

Het verschil tussen zomer en winter is Oerlemans ook niet helemaal duidelijk geweest. Er loopt namelijk een poolvos voorbij in een totaal winterkleed, terwijl de film zich afspeelt in de zomer. Daarnaast zit er in de film een scene waar de acteurs naar een sterrenhemel kijken terwijl zij verblijven op de eilandengroep Nova Zembla. Dit is echter onmogelijk in augustus. Het is namelijk algemeen bekend dat het in het polengebied 24 uur per dag licht is tijdens de zomer. En tijdens de winter is het 24 uur per dag donker.

4. Versimpeling van het verhaal algemeen

Oerlemans heeft er bij de verfilming van het verhaal voor gekozen om niet het gehele verhaal weer te geven. Dat zou te complex worden volgens hem, hij wilde naar eigen zeggen namelijk een familiefilm maken. Daarom is er gekozen voor een versimpelde versie. Hierdoor wordt het verhaal fragmentarisch verteld en worden er onlogische grote sprongen in de tijd gemaakt waardoor hele delen van het historische verhaal worden overgeslagen. Daarnaast is er gebruik gemaakt van de hedendaagse Nederlandse taal. In de tijd dat Barentsz met zijn bemanning voer en strandde bij Nova Zembla werd er niet op de manier gepraat zoals vandaag de dag gebeurt. Ook dit is volgens Oerlemans omdat het een familiefilm is die voor iedereen toegankelijk moet zijn. Meerdere recensies wijzen erop dat Oerlemans een keuze had moeten maken, of hij een historische film wilde maken of een film gebaseerd op fictie. Omdat hij deze keuze niet heeft willen maken, valt hij nu buiten beide genres.