Ontstaan van Aids

In maart 2019 werd bekend dat er twee HIV-patiënten genezen zijn verklaard. Daarmee lijkt het erop dat een oplossing voor de ziekte dichtbij. Aids ontstond aan het einde van de negentiende eeuw in Afrika en grijpt sindsdien flink om zich heen.

In de twintigste eeuw leek het westen de meeste ziektes te hebben overwonnen. Eind jaren ’70 sloeg de ontdekking van aids deze illusie de bodem in. De toen nog onbekende ziekte stak de kop op in Amerika en verspreide zich van daaruit naar Europa. Begin jaren tachtig wisten de verontruste artsen zich geen enkele raad met deze nieuwe, mysterieuze aandoening.

Aids in Nederland

In 1982 stierf Jan S. als eerste Nederlander aan aids. De artsen zaten aanvankelijk met de handen in het haar en wisten niet waar de man aan leed. Toen ze erachter kwamen dat hij homoseksueel was en seksueel contact had gehad in de Verenigde Staten, begonnen ze de oorzaak van zijn ziekte te vermoeden. Alles wees erop dat de verschijnselen kwamen door de mysterieuze ‘homoziekte’ die in de Verenigde Staten al meer dan een jaar een probleem vormde. De ziekte werd bestempeld als een homoziekte, omdat de meeste patiënten zowel man als homoseksueel waren. Een paar jaar later bleek de ziekte bij iedereen aan te slaan. De naam veranderde daarom naar: Acquired Immuno-Deficiency Syndrome (aids). Er werd veelvuldig onderzoek naar de ziekte gedaan, waardoor uiteindelijk bleek dat de ziekte al eind 19e eeuw voorkwam.

Oorsprong van aids

Jaap Goudsmit, een Nederlandse onderzoeker die betrokken was bij onderzoek naar de ziekte, was van mening dat de ziekte al tientallen jaren eerder dan gedacht in Europa voorkwam. De eerste epidemie brak volgens hem in 1939 uit in de Poolse stad Gdansk. Waarschijnlijk was het virus meegenomen door Duitse soldaten die in Kameroen waren geweest. Een tweede epidemie brak volgens Goudsmit uit tussen 1955 en 1958 in Heerlen. In 2008 bleek bovendien uit onderzoek in het wetenschappelijke blad ‘Nature’ dat het virus nog veel ouder is en al een eeuw onder de mensheid verspreid is. De ontstaansperiode zou liggen tussen 1884 en 1924. In deze periode ontstonden er steden in Afrika en kwam de kolonisatie vanuit Europa op. Het hiv-virus kwam oorspronkelijk voor bij apen, die het virus met zich meedroegen. Waarschijnlijk werd het virus via de jacht op apen, het kappen van het Afrikaanse regenwoud en de kolonisatie overgebracht van aap op mens.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Wereldaidsdag

In de loop van de jaren werden er wereldwijd veel initiatieven georganiseerd om mensen op de hoogte te stellen van de gevaren van hiv en aids. James W. Bunn en Thomas Netter bedachten in 1987 een initiatief om aandacht te vragen voor de problematiek van de ziekte: Wereldaidsdag. Beide mannen waren werkzaam als voorlichter bij de Wereldgezondheidsorganisatie in Genève. Ze legden het idee voor aan de directeur van het Global Programme on aids, tegenwoordig bekend onder de naam UNAIDS, Dr. Jonathan Mann. Hij vond het een goed idee en op 1 december 1988 vond de eerste Wereldaidsdag plaats. Sindsdien is er elk jaar op de Wereldaidsdag aandacht voor de gevaren van hiv en aids. In Nederland organiseert non-profit organisatie STOP aids NOW! op deze dag conferenties en een campagne. Hierbij is het rode lintje, het symbool van de bewustwording van aids, vaak prominent aanwezig, Maar ondanks alle voorlichting groeit het aantal hiv-besmettingen in Europa nog steeds. Vooral in Oost-Europa, zo blijkt uit onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO.